Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
1.Wybraneteorieikoncepcjewyjaśniająceagresję…
zowanieiosaczanie.JakzaznaczaKlausHurrelmann42,wliteraturzeświatowej
zjednejstronyprawiepowszechnieużywasięzamiennieobupojęć,zdrugiej
zaś-możnazaobserwować,żepojęcieprzemocystajesięnadrzędnymokreśle-
niemdlaagresywnychzachowańitylkopoprzezzastosowanieodpowiednich
przymiotnikówmodyfikujesięjegoznaczenie.Itakmówisięoprzemocy:fizycz-
nej,psychicznej,werbalnej,seksualnej,przemocywobeckobiet,rasistowskiejczy
strukturalnej,aponadtodokonujesięodpowiednichzróżnicowańnaprzemoc:
personalną,ekspresywnączyinstrumentalną43.Możnawięcpowiedzieć,żewhi-
storycznymrozwojubadańnadproblememagresjiwszkoledoszłodoekstrapola-
cjipojęciaprzemocyzbezpośrednichaktów,mającychcharakteragresjifizycznej
ocharakterzeprzymusu,nainneformyinterakcjiowłaściwościachagresywnych.
Wświetlewynikówróżnychbadań,możnazaryzykowaćtezęoposzerzeniusię
semantycznegoznaczeniapojęciaprzemockosztemagresji44.Zmianapojęciowa
podyktowanajestzjednejstrony-percepcjąrzeczywistości,którączęściejod-
bierasięjakoprzemocową,zdrugiej-stanowirezultatutworzeniakonstruktu
myślowego,zmierzającegodooddaniamasowegocharakteruprostychformagre-
sji,takichjaknaprzykładnasileniejejwerbalnychprzejawów
45.Zbytszerokie
rozumieniepojęciaprzemocyprowadzidoprzejaskrawieniaocenyzachowań
normalnychzpunktuwidzeniaprocesówsocjalizacyjno-rozwojowych,które
podobniejakszarpaniepomiędzyuczniamiczyzbliżoneformyagresywnych
zabaw,zanikająwrazzdorastaniem46.
Jednoznacznezdefiniowanieagresjipowodujewieletrudności,gdyżprze-
jawiasięonawróżnorodnychformach.Autorzypublikacjizzakresuwzmian-
kowanejproblematykiwyodrębniająróżnerodzajeiformyagresji.Najczęściej
występującymjestpodziałnaagresjęfizyczną,psychiczną(słowną,werbalną):
Agresjafizycznaokreślanajestjakoataknainnąosobę,gdzieatakującypo-
sługujesięokreślonymiczęściamiciałalubnarzędziami,zadającbóllubwy-
rządzającszkodęosobiebędącejprzedmiotemagresji.WujęciuWincentego
okonia,agresjafizycznaprzejawiasięwbiciuiznęcaniu47.Agresjatawyra-
42K.Hurrelmann:Einleitung:InterdisziplinäreGewaltforschung.nZeitschriftfürSozialisa-
tionsforschungundErziehung”1995,Bd.2,s.98.
43B.Milerski,B.Śliwerski:Pedagogika.Leksykon.Warszawa,PaństwoweWydawnictwo
Naukowe,2001.
44J.Surzykiewicz:Agresjaiprzemocwszkole.Uwarunkowaniasocjoekologiczne.Warszawa,
CentrumMetodycznePomocyPsychologiczno-Pedagogicznej,2000.
45W
.Melzer:Schülerpartizipation:Ansprüche,RealitätundMöglichkeiteneinerBeteiligung
vonSchulernimSchulalltag.In:PartizipationvonKindern-DemokratisierungvonGesellschaft.
Hrsg.F.Güthof,H.Sünker.Münster,Juventa,1998.
46L.Krappmann,H.oswald:AlltagderSchulkinder.BeobachtungenvonInteraktionenund
Sozialbeziehungen.Weinheim,Juventa,1995.
47
W
.okoń:Nowysłownikpedagogiczny.Warszawa,WydawnictwoAkademickieak”
,2007,
s.19;Por.także:T.Pilch:EncyklopediapedagogicznaXXI.Warszawa,WydawnictwoŻak,2003,
s.42.