Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
Rozdział1.Cytowaniajakonieodzownyelementkomunikacjinaukowej
1.3.Konstruktywizm,konstruktywizmspołeczny
ipodejściepsychologiczne
Wsocjologiinaukiiwiedzynaukowejparadygmatnormatywnyprze-
ciwstawianyjestparadygmatowiinterpretatywnemu(ang.interpretive
sociologyofscience).Jakjużpowiedziano,wujęciunormatywnymzacho-
waniaminaukowcówrządząpoznawcze,stabilnewczasienormy,które
sankcjonująpewneprocedurylubtrybypostępowaniaizabraniająinnych.
Faktynaukoweistniejąobiektywnie,niezależnieodinterakcjizpoznają-
cympodmiotem.Powstaławzgodzieznormamidobrejpraktykinaukowej
wiedzajestspójnaistanowilogiczniewywiedzionyobrazrzeczywistości
zewnętrznej(Hyland,1999,s.355;Law,French,1974,s.584,586).Konsensus
społecznościcodojejtreściizasadnościjestpowszechniewiadomyiakcep-
towanyprzezaspirującychdoprzyjęciadogronabadaczyadeptów.Muszą
oniprzyswoićsobienormynaukowościwprocesieichbiernejinternalizacji.
Interpretatywizmskupiasięnatomiastwokółtego,jaktwierdzenia
naukoweorazznaczenienaukowychpojęćsąnegocjowane,pertrakto-
wanewtrakciespołecznychinterakcjimiędzyczłonkamiśrodowiska,
np.wtrakciekonferencjinaukowych,postępowań(przewodów)doktor-
skichihabilitacyjnych,współpracyzespołówprzyprojektowaniueks-
perymentów,przygotowywaniapublikacjipodkierunkiemprzełożonych
lubpromotorówidopracowywaniaichtreścipootrzymaniurecenzji.
Postrzeganienaukowychteziwnioskówzależytuodkonkretnejinter-
akcji,czasupowstaniaiprzyjmowanychśrodkówwyrazu.Zachowania
naukowcówniemogąbyćcałościowowytłumaczonepoprzezodwoła-
niesiędozbioruabstrakcyjnychnorm,tzw.symbolicznychgeneralizacji
(ang.symbolicgeneralizations)iregułlogicznegorozumowania.Natura
społecznejinterakcjiipermanentnegonegocjowaniaprzypominaraczej
Kuhnowskierozwiązywaniezagadek(ang.puzzlesolving)(Hyland,1999,
s.341-343;Law,French,1974,s.586).Doświadczeniazmysłowe(np.eks-
perymenty)sąświadomielubpodświadomiekonfrontowanezpreegzy-
stującąstrukturądotychczasowejwiedzy,wpojonąnaukowcomprzez
ogółspołeczności,doktórejprzynależą.Sposóbpojmowaniaceludziałań
naukowychinaukowypragmatyzmdeterminująpodejmowanewtrakcie
eksperymentowaniaiwnioskowaniadecyzje(Shapin,1995,s.303-304).
ΠWłaściwepostępowaniejestzwiązaneściślezkonkretnymmiejscemice-
lem.Zasadnicza,interpretacyjnaelastycznośćreguł[naukowości]jestza-
domowionawpraktyceilokalnychpojęciachwyznaczonychobyczajami”
(tłum.aut.)17(Shapin,1995,s.304).
17
Oryg.:ΠRightconductistiedtoplaceandpurpose.Thein-principle‘interpretative
flexibility’ofrulesissecurelysettledinpracticebylocalnotionsofdecorum”.
