Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
CZĘŚĆI.Mądrzeomądrości
PlanckawBerlinie(Baltes,Smith,2009).Autorzytraktująmądrośćtakże
zbardzoogólnej,wdodatkunaderwymagającejperspektywy.DlaBaltesa
ijegozespołujestonadoskonałościąumysłuodzwierciedlonąwwiedzy
natematplanowaniaiprowadzeniadobregożycia.Chodzituoświado-
mośćreguł,jakieczłowiekwykorzystujedokierowaniaswoimżyciem.
Regułytepowinnyrespektowaćzasadyetyczne.Widaćwięc,podobnie
jakwkoncepcjiSternbergaioczywiściefilozofówgreckich,powiązanie
wiedzyzaspektamimoralnymi.Mądrośćniejestjednakstrukturąwar-
tości.Mądrośćtopragmatykażyciowapozwalającawybieraćnajlepsze
celeiradzićsobiewtrudnychsytuacjach,takichjakkryzysyzwiązane
zżyciemosobistym.Ludziemądrzyniewykorzystująswojejeksperc-
kiejwiedzytylkodlasiebie.Potrafiąpokazaćdrogęinnym,zainspirować
donowychrozwiązań,doradzićwtrudnejsytuacji.Mamywięczjednej
stronyczłowieka,którymądrzekierujewłasnymżyciemijednocześnie
jestźródłemmądrychrozwiązańdlainnych.
Tęogólnąiambitnąwizjęuszczegóławiapięćkryteriów.Pierwsze
dotyczyteoretycznejwiedzyomądrościizawieragłębszerozumie-
nienaturyludzkiej,prawidłowościzwiązanychzetapamiżycia,norma-
mispołecznymiorazrelacjamimiędzyludźmiimiędzypokoleniami.
Mamytudoczynieniazzaawansowanąwiedząpsychologiczną.Drugie
kryteriumtopraktycznewykorzystanieteoretycznejwiedzydo
analizyprzeszłychdecyzji,obecnegożyciaiprojektowaniaprzyszłości.
Zatemdwapierwszekryteriatowuproszczeniuteoriaipraktykamą-
drościprzypominającastarożytnąkoncepcjęArystotelesa.Trzykolejne
kryteriasązesobąściślepowiązane.Anależądonich:świadomość
zewnętrznychograniczeńwnaszymżyciu,relatywizmwartości
itolerowanieniepewności.
Świadomośćzewnętrznychograniczeńto,najprościejrzeczujmując,
godzeniesięztym,żewszystkoprzemija.Nanaszeżyciemająwpływnie
tylkodojrzewanieistarzeniesięorganizmu,lecztakżeczynnikikulturo-
we,ekonomiczneczyspołeczne.Zjednejstronyjesttozupełnieoczywi-
ste,alezdrugiejwieluludzitraktujeswojeżycietak,jakbymożnabyło
dowolniejekształtowaćipozostawaćwpełnisiłimożliwościprzezcały
czasjegotrwania.Tooczywistaniemądrość.
Zkoleirelatywizmwartościtochybanajbardziejkontrowersyjnateza.
Żyjemywczasach,wktórychpoglądyiczęściowowartościsąkształto-
waneprzezmedia.Rolarodzinyiszkoływydajesięmniejszaniżwepoce
