Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp.Oczytaniu
PRZEŻYCIEMYŚLIOWIECZNYMPOWROCIE
17
Jakmowabyłanapoczątku,Nietzschetraktowałmyśljako
osobisteprzeżycieczłowieka.Nieinteresowałogonzdaniewsen-
sielogicznym”,jakwpodręcznikulogiki,leczżywedoświad-
czenieludzkiewjegorzeczywistości.Czymjestzatemmyśl
owiecznympowrociejakoprzeżytedoświadczenie?Coprzeży-
wałintelektualnieautor,doświadczającjejoraznaczympolegać
możeempatycznareplikarozumienia?Gdytylkozwrócimysię
kusposobom,wjakieNietzschewyrażaswąmyślowiecznym
powrocie,odrazuzostaniemynaprowadzeninawłaściwądrogę
poszukiwań.Nieznajdujemywyjaśnieniapojęć,anidefinicjipo-
wrotu,czypowrotuwszystkiego,aniargumentunajegoistnienie.
Nietzschedajenatomiasttylkoobrazy,wizje,metafory.Opowiada
baśnie,anielogicznieanalizujetreśćmyśli.Pisałwszak:nwszel-
kimsystematykomschodzęzdrogi”.
Porazpierwszywyraźniemowaowiecznympowrocie
wWiedzyradosnejw#341.Znajdujemytambaśniowoopowie-
dzianąprzygodęduchową,którakażdemuzdarzyćsięmoże.Do
nocnejsamotnościczłowiekawkradasięzłyduchiniespodzie-
waniepyta:czychceszprzeżyćswojeżycie,bezżadnychzmian,
wszystkodokładnietak,jakbyłodotąd,razjeszczeiniezliczone
razy?Czyjesteśwstaniepojąćczymjestpowtórzenie,aponadto
jegochcieć?Powtórzeniewswejdosłownościjestwieczniepo-
wracającymtymsamym,stalekręcącąsięklepsydrąbytu,gdzie
wszystko,cobyło,znówbędzietakiesamo.
Pytaniedemonałączyzesobądwiepłaszczyzny:metafizycz-
ną:bycieświatajestkołem,wszystko,cojest,musipowracać
(nitenpająkiblaskksiążyca”),aczasjesttylkoteraźniejszością,
orazmoralnączypsychologiczną:indywidualneżycie,jakoczęść
kołabytu,matakżeniezmienionestalepowracać.Tedwiepłasz-
czyznyokazująsięjednakjednąitąsamąmyślątylkodwojako
wypowiedzianą,bowiemjeśliwszystkowraca,todotyczytoipo-
jedynczegoczłowieka.
Sceneriatejopowieści,jakwbajceGrimmów,jestprzerażają-
ca:noc,złyduch,strasznepytanieijeszczestraszniejszeżądanie
afirmacjiwiecznegopowracaniarzeczy.Awięchorror.Horror
