Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
18
wadzakrytykęzmierzającądowykazania,żenaturaludzkaniejestdziełem
Boga,życieludzkieniejestzdeterminowaneprzeztelospowrotudoBoga,
adoczesneżycieczłowiekawolnejestodjakichkolwiekdeterminant,które
wypływajązdoraźnychaktówboskiejwoli.WidaćtowpolemiceHume’aze
zwolennikamikoncepcjicreatiocontinua,napodstawiektórejskonstruowa-
nyjestokazjonalizmMalebranche’aiidealizmBerkeleya.
RozdziałdrugiczęścidrugiejtraktujeowłaściwymHumowskimempiry-
zmie,rzeczjasnawkontekściejegoteoriipoznania.Rekonstruujętampod-
stawowepojęciaHumowskiejaparaturyfilozoficznej:impresjeiidee,zasady
kojarzenia,nawyk,umysł,wiedzę,przyczynowośćetc.Celemtegorozdziału
niejestjednakwyłącznieekspozycjaHumowskiejwersjiempiryzmu.Maon
równieżzazadanieukazaćkonsekwencje,jakiedlaHumowskiejdoktryny
teoriopoznawczejmiałoodrzuceniemodeluteologicznegoodwołania.Od-
wołanieto,gwarantującobiektywnystatusprzedmiotówpoznania,broniło
episteologówprzedsceptycyzmem,naktóryrozwiązanieHume’a-podob-
niejakinnychmyślicielia-bądźantyreligijnych,chociażbyHobbesa-jest
szczególniepodatne.
Pojawiasiętutajkoniecznośćpewnegowyjaśnienia.Samukładzagad-
nień,zaakcentowanywtytulepracy,któryprzebiegaodprzedstawienia
episteologii,przezjejkrytykę,dopozytywnegowykładuHumowskiegoem-
piryzmu,sugerujehistorio-filozoficznątezęoswegorodzajuwynikaniufilo-
zofiiHume’azjegokrytykiteologiiiodrzuceniarozwiązańmetafizycznych,
bazującegonaateizmie.Mamwszakżeświadomość,żerównieuprawniona
jestinterpretacjaodwrotna:wychodzącaodprzesłanekepistemologicznych
iwedługnichkonstruującakrytycznymodelodniesieniadowszystkiego,
coteologiczne.Cowięcej,wydajemisię,żerelacjamiędzykrytykąteolo-
giiirozwiązaniamiteoriopoznawczymimauHume’acharakterzwrotny,
tworzyspójnąiprzemyślanącałość,dlategowynikaniemożezachodzić
wdowolnymkierunku,wzależnościodperspektywyprzyjętejprzezinter-
pretatora.Ztegopowodumoimcelemniejestmetodycznewyłożeniepew-
nejmocnejhipotezyinterpretacyjnej,alewykorzystanietejhipotezyjako
heurystycznegonarzędzia,pozwalającegozrozumiećwagęHumowskiego
krytycyzmu,atakżeolbrzymiehistoryczneznaczeniejegozupełnienowego
modelufilozofiibezteologii.
Kilkawyjaśnień
Wartojeszczenakonieczwrócićuwagęnapewnekwestiezwiązanezwybra-
nąprzezemniestrategiąinterpretacyjną,któremogąwzbudzaćczęściowo
uzasadnionewątpliwości.
