Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Gatunkowadyferencjacjaprozyludowej
15
JolantaŁugowskawielokrotnienawia
"zywaładoustaleńProppa.Stawiałapytanie
oistote
"gatunku(jednostkamiaryczygramatykafolkloru?).Badałatakz
˙erelacje
mie
"dzytekstemigatunkiem8,którewfolklorystyceznajduja
"sie
"bardzobliskosiebie,
mimoróz
˙negostatusuontologicznego.ZdaniemŁugowskiejdziałaniasystematyzu-
ja
"cetekstyfolklorupowinny,,uwzgle
"dniaćnormatywna
"idynamiczna
"koncepcje
"
gatunkurozumianegojakoswoista«gramatyka»folkloru,którejregułyumoz
˙liwiaja
"
wielokrotnewykorzystanietychsamychmotywów,rozumianychjakoszczególne
«jednostkisłownikowe»,wkonstrukcjachrealizuja
"cychodmienneintencjenarracyj-
ne,podporza
"dkowanychzróz
˙nicowanymwzorcomfabularnym,,(Ługowska
1993,62).
UstaleniaGusiewaiProppapowracaja
"przyanalizachkonkretnychgatunków
folkloru.,,Gatunekludowytojednośćtreści,formyifunkcji,,–wuje
"ciuAnnyEwy
Woźniak(1987),któradefiniujepodanieludoweilegende
"nanaste
"puja
"cych
poziomach:modelświata,tj.ontologiagatunkuijegostosunekdorzeczywistości;
strukturafabularna,czyliorganizacjaitechnikaprezentacjifabuły;je
"zyk–for-
mulicznośćje
"zyka;funkcje(Woźniak1987,38).
Antropologicznepodejściedogatunkujakoustniewyraz
˙anejkategoriikulturo-
wo-poznawczejprezentujeViolettaKrawczyk-Wasilewska(1986).Badaczkapropo-
nuje,by,,cechydystynktywnesystemugatunkówrozpatrywaćnapłaszczyźnie
trzechpoziomów:poznania,zachowaniaiwyraz
˙aniasie
",,(Krawczyk-Wasilewska
1986,77–78).Róz
˙nicewujmowaniugatunkuwfolklorystyceiwodniesieniudo
literaturoznawstwapodkreślaJerzyBartmiński.Twierdzi,z
˙e,,jakozespółkonwencji
reguluja
"cychwypowiedźgatunekobejmujesposobykonstruowaniatekstów,ich
organizacje
"semiotyczna
",intencjonalnenastawienienadawcywobecodbiorcy,
atakz
˙etypowezastosowanie.Konwencjegatunkowefolkloruokreślaja
"treśćistatus
ontologicznyprzedstawionegoświata(światmitu,baśni,legendy,balladyitd.to
swoiste«światymoz
˙liwe»),obraznadawcyiodbiorcywrazzła
"cza
"ca
"ichintencja
"
komunikatywna
",zastosowaneśrodkiwyrazu.Identyfikacjagatunkowatekstujest
kluczemdointerpretacjijegosensu,,(Bartmiński1990a,15).
2.Kryteriawyodre
.bnianialudowychgatunkówprozatorskich
Róz
˙nepróbyklasyfikacjifolkloru(amerykańskie–Gomme,Burne,Boggs,
Taylor;rosyjskie–Propp)przestawiaWiktorGusiew(1974).Dofolkloru,zgodnie
zzałoz
˙eniamiProppa,przenosipoje
"ciarodzajowe:epike
",liryke
"idramat.Gusiew
twierdzi,z
˙epodziałprozynarracyjnejnagatunkipowinienuwzgle
"dniaćkompleks
trzechpodstawowychkryteriów.Sa
"to:a)określonadziedzinarzeczywistości,
obiektywniewyznaczaja
"cazastosowana
"wobecniejmetode
"typizacji,b)charakter
8Autorkazauwaz
˙a,z
˙e,,tekstrozpatrywanybyćmoz
˙ejakoegzemplifikacjazałoz
˙eńkonkretnego
gatunku,gatuneknatomiastjakoswoisteuogólnieniewłaściwościartystyczno-je
"zykowychokreślonego
zbiorutekstów,,(Ługowska2002,11).
