Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
marksizmmusiałbezpowrotnieodejśćdoprzeszłości
równieżjakozasóbnarzędziteoretycznych,
pozwalającychplanowaćprzyszłepraktykiopozycyjne?
Dlaczego–wreszcie–jegocałkowiteporzuceniebyło,jak
okazałosięzperspektywyczasu,pierwszymkrokiem
prowadzącympoza„lewicowość”jakotaką?Wydajesię,
żekażdapróbaodpowiedzinatepytania–przynajmniej
wpierwszympodejściu–prowadzinaszpowrotem
dopodwójnejnaturymarcowego„szoku”.
WydarzeniaMarca’68–oglądanezperspektywy
lewicowychradykałów–zdawałysięostatecznym
potwierdzeniem„prawdziwej”,tojestfaszystowskiej
istoty„komunistycznego”reżimu.Rewizjonizm,nawet
wswojejnajbardziejrewolucyjnejiantysystemowejwersji
wyrażonejw
Liście
,przynajmniejdopewnegostopnia
zakładał„dialektyczne”rozumieniehistorii„realnego
socjalizmu”.Oznaczałoto,żepanującywPolsceustrój,
mimożewydawałsięwswojejpostacizlat
sześćdziesiątychzdegenerowanyidomagałsię
rewolucyjnegosprowadzeniagona„właściwą”ścieżkę,
jakoformacjahistorycznasytuowałsięjednakpomiędzy
kapitalizmema„prawdziwymkomunizmem”,tym
samymzaśreprezentowałkolejneogniwowdziejowym
łańcuchupostępu.Kategorycznośćzerwania
zradykalnymrewizjonizmempolegaławpierwszym
rzędzienazakwestionowaniutego„dialektycznego”
schematu.Władzanazywającasamąsiebie
„komunistyczną”–rozpętującantysemickąnagonkę
iposyłającprzeciwkodemonstrującymstudentomnawet
nieczołgi,leczbojówki–samapokazała,żeniejest
reakcyjnymblokiem„apostatówwspólnejwiary”,
uzurpującymsobiewładzępolitycznąiblokującym
postępoweprzemiany,aledyktaturąmrocznychsił
„ciemnogrodu”,złowieszczychfaszystów.Również
systemjakotakiniemógłbyćdłużejpostrzeganyjako
kolejnykroknawiecznejdrodzepostępu,lecz,jako
całość,zacząłucieleśniaćzawszetożsamezesobą
„radykalnezłohistorii”29.Wszystkotoznalazło
odzwierciedleniewpojęciu„totalitaryzmu”,które
