Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
począwszyodlatsiedemdziesiątychzaczęłowręcz
organizowaćopozycyjnydyskurslewicy.Systemu
„totalitarnego”niemożnapoprawiaćczyteżsprowadzać
na„właściwą”ścieżkę–radykalnezło,któreówsystem
reprezentuje,możnazwalczyćjedyniepoprzezjego
całkowitąanihilację.Byłtokategorycznykres
rewizjonistycznychmarzeńopostępiei„prawdziwym
komunizmie”.
WoczachbyłychrewizjonistówwydarzeniaMarca’68
wydawałysięodsłaniaćjeszczeinną„prawdę”
–tęopostawachpolskiegospołeczeństwa,obojętnego,
anawetwrogiegowstosunkudolewicowejinteligencji
ijejbuntu.Trudnonieodnieśćwrażenia,żewspomnienie
mas,które„niechciałyrewolucji”iskazałyradykalną
inteligencjęnasamotnąwalkę,awkonsekwencjipewną
klęskę,zaciążyłonakategorycznościrozstania
zmarksizmem,rozumianymrównieżjakoteoria
pozwalającaplanowaćdalszepraktykispołecznegooporu.
Takierozumieniepostawspołeczeństwaz1968roku
mogłosięrozwijaćprzynajmniejwdwóchkierunkach.
Popierwsze,mogłoskutkowaćprzeświadczeniem,
żemarksizm,rozumianyjakorewolucyjnateoriazmiany
społecznej–niezależnieodtego,jakbardzochcielibytego
„oświeceni”inteligenci-radykałowie–niemożeznaleźć
wpolskimkontekściezastosowania.Przecież
reminiscencjeMarca’68ewokowałyobrazmas,których
nacjonalistyczneemocjeiresentymentyzłatwością
zagospodarowuje„totalitarna”władzaiktórewyraźnie
widząsiebiejako„narodowyblok”.Skoroideologia
wywodzącasięodMarksaokazałasięwPolsce„ciałem
obcym”,jedynaalternatywnadrogabyłanastępująca:
należynabraćkrytycznegodystansuwobec
adaptowalnościmarksistowskiej„wiary”i–zkonieczności
–uwzględnić„sprawęnarodową”wdalszychstrategiach
opozycyjnych.Podrugie,poczucieizolacjiiosamotnienia,
którezapisałosięwpomarcowejpamięcibyłych
radykałów,mogłowydawaćsięnietyleźródłem
wątpliwościcodoużytecznościmarksizmuwrealiach
PRL,ileświadectwemjegoostatecznejklęski.Wtym
