Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
ROZDZIAŁ1.
Doklasycznychformaktywnościpolitycznejobywateliwramachdemokracji
lokalnejnależąprzedewszystkimwyborydoorganówsamorządowych.Wtym
obszarzeobserwowanesąpewnewspólnetendencjerozwojowe,któreobejmują
zarównozmianywsystemachwyborczychdoradgminnych(przewidującemię-
dzyinnymiposzerzanieprawwyborczychnaprzykładpoprzezobniżaniewieku),
jakrównieżwprowadzanieinstytucjiwyborówdododatkowychszczebliorganów
przedstawicielskichwstrukturachmiędzygminnych,miastachmetropolitalnych,
jednostkachpomocniczych.Osobnymrozwiązaniemwtymobszarzejestponadto
introdukowaniebezpośrednichwyborówdosamorządowychorganówwykonaw-
czych(Niemcy,Włochy,Polska,fakultatywnieWielkaBrytania).
Najbardziejznaczącyminstrumentembezpośredniejdemokracjilokalnej,
corazpowszechniejwłączanymdosystemuinstytucjonalnego,jestreferendum.
Referendumlokalneznajdujerównieżcorazszerszezastosowaniewpraktyce.
Referendumlokalnejestzregułyinstytucjąfunkcjonującąnapoziomiegminny,
alewniektórychprzypadkachrównieżprzewidujesięjedlawyższychpoziomów
struktursamorządowych(prowincji,departamentu).Uregulowaniaodnośne
doinstytucjireferendumsąbardzozróżnicowanewposzczególnychpaństwach.
Wpaństwachunitarnychjestonaprzedmiotemustawodawstwapaństwowego,
wprzypadkupaństwfederalnychiregionalnychmożebyćregulowananapoziomie
ustawpodmiotówfederacji,regionów,anawetprzepisówlokalnych.Konstrukcja
prawnareferendumlokalnegojestzróżnicowana:podwzględemwymagalności
(obligatoryjneczyfakultatywne),zakresuprzedmiotowego,określeniapodmiotu
inicjującego,warunkówuznaniawynikówzawiążące,itp.Dogrupypaństweuro-
pejskich,wktórychdoświadczeniazwykorzystaniemtejformydemokracjilokalnej
sąszczególnierelewantnenależą:Szwajcaria,Niemcy,Włochy,Norwegia,Polska.
Opróczkonwencjonalnychiklasycznychformnapoziomielokalnymsąwdra-
żaneliczne,zróżnicowane,noweinstrumentyiprocedurydemokratyczneumoż-
liwiającewpływ,kontrolęiudziałwprocesachdecyzyjnych
95
.Doeksperymen-
towanychnowychnarzędziitechniklokalnejdemokracjipartycypacyjnejnależą
międzyinnymi:
–petycje,wnioskiuchwałodawcze,pisemnewnioskiobywateli(Szwecja,
Francja,Portugalia,Niemcy);
–radymłodzieżowe,seniorów,radyimigrantów,(Włochy,Francja,Holandia,
Hiszpania,WielkaBrytania,Finlandia);
–proceduradebatypublicznej(Francja);
–różneformykonsultacjispołecznych(Włochy,Francja,Niemcy,Austria);
95
J.Talpin,SchoolsofDemocracy:HowOrdinaryCitizens(Sometimes)BecomeCompetent
inParticipatoryBudgetingInstitutions,ECPRPress2011,s.37.
