Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Nazewnictwobotaniczne
XX
Nazwyrodzajówigatunków,nowekombinacje
Nanaukowąnazwęgatunkuskładająsiętrzyczęści:popierwszeokreślenierodzajuorazokreśleniegatunku(epi-
tetgatunkowy),i,jakouzupełnienie,alepozostająceintegralnymskładnikiemnazwy,nazwiskoautora(autorów)
nazwy.Dwuwyrazowe(binominalne)nazewnictwo,pomysłrewolucjonizującystrukturępostrzeganiaiopisywa-
niaprzyrody,wprowadziłKarolLinneusz-wpierwszymwydaniuSpeciesPlantarum,w1753r.
Nazwarodzajowajestrzeczownikiemwpierwszymprzypadkuliczbypojedynczejlubwyrazemtraktowanym
jaktakirzeczownik;piszesięjązawszedużąliterąibezwzględunapochodzenietraktujejaksłowołacińskie.
Epitetgatunkowypiszemymałąliterą;maonpostaćprzydawki,najczęściej-przymiotnika,iwówczaspozo-
stajewzgodziecodorodzajugramatycznegoznazwąrodzajową;czasemepitetskładasięzdwuwyrazów,wtedy
piszemyjezłącznikiem(Arctostaphylosuva-ursi).określeniarodzajuigatunkuoddajemyzawszekursywą,nato-
miastnazwiskoautora,podobniejakskrótyrangisystematycznejtaksonuwprzypadkuinnych,bardziejzłożonych
nazw,czcionkąokrojuprostym.Nazwiskaautora(autorów)nazwyzapisujesięczęstowformieskróconej-wykaz
takichskrótów,obowiązującybotaników,zestawiliR.K.BrummittiC.E.Powell(AuthorsofPlantNames,1992;
stalenowelizowanawersjatejpracypozostajeczęściąstronyinternetowej:www.ipni.org).
Poglądynatematrangitaksonówniesą,rzeczjasna,niezmienne-częstomamywięcdoczynieniazsytuacją,
gdy,dlaprzykładu,taksonopisanyzrazujakogatunekjestzczasemuważanyzapodgatunekinnegogatunkuczy
teżdanygatuneknprzenosisię”doinnegorodzajuitp.Gdyrodzajlubtaksonniższejrangizmieniapoziomswego
zaszeregowania,alezachowujenazwę,nazwiskoautoratejnazwyniezmienniemusibyćnadalodnotowywane,
choćtymrazem-ujętewnawias;potymnawiasiedodajesięwtakiejsytuacjinazwiskoautoraowegonprzeta-
sowania”,czylinazwiskotwórcytzw.kombinacji.Dlaprzykładu-bukowiwschodniemu,uważanemudawniej
zaodrębnygatunek,FagusorientalisLipsky,przypisujesięobecnierangępodgatunkuiodpowiedniakombinacja
brzmi:Fagussylvaticasubsp.orientalis(Lipsky)GreuteretBurdet.
Zeszczególnąsytuacjąmamydoczynieniawtedy,kiedypublikowanajestporazpierwszynazwataksonu
wdanejrandze,niższejodrodzajualboodgatunku,awięcnazwapodrodzaju,podgatunkuczyodmianyitp.,
któratonazwaniejestufundowananatypienomenklatorycznymowegorodzajulubgatunku.Wtakiejsytuacji
niejakonzautomatu”,nzurzędu”powstajenazwanatymsamympoziomiesystematycznym,cowłaśniepubliko-
wana,którasłużyzanośniktypunomenklatorycznego-jesttotzw.autonim.Autonimsiłąrzeczyniemaautora,
atakson,któryreprezentuje,nazywamynominatywnymnadanympoziomiesystematycznym.Naprzykład
opublikowanieFagussylvaticasubsp.orientalis(Lipsky)GreuteretBurdetimplikujepowstanierównorzędnej
codoranginazwy,związanejztypemnomenklatorycznymFagussylvatica,amianowicieFagussylvaticaL.subsp.
sylvatica-naautonimzawszeskładająsiędwaidentyczne,powtórzoneokreślenia.
Wprzypadkuwielopostaciowychgatunków(mieszańców)znanychjedyniezuprawylubotrzymanychwupra-
wie,nośnikiemntypowej”ichformy-czegojednaknieprzestrzegasiętakrygorystyczniejakwodniesieniudo
roślindzikorosnących-jestkultywar,któregonazwapowinnabyćwswymbrzmieniujaknajbliższawłaściwej
nazwiegatunkowej;dlaprzykładu:
Juniperus×pftzeriana(L.Späth)P.A.SchmidtCWilhelmPfitzer’
SalixbabylonicaL.CBabylon’
Populus×berolinensis(K.Koch)DippelCBerlin’
