Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PINACEAE–SOSNOWATE
34
ostre,zielone,zwyklemiękkiewdotyku;grzebieniastorozłożonedonastroszonych;roztarte-pachnąjabłkami
lubpomarańczami.Szysz.wąskojajowate,dł.4-10cm,łuskiwspierająceprzylegajądonasiennych;szyszkidojrze-
wająjużwkońculata-większośćnasionwysypujesięwczesnąjesienią,poczymszyszkiopadają.
Wyst.-wopisanejwyżejodm.nominatywnej,var.menziesii,występujewzdłużwybrzeżyoceanuSpokoj-
nego,odpd.-zach.Kanadypopn.Kalifornię(2n=26);odpoziomumorzapo1800mn.p.m.;wlasachjedno-
gatunkowychalbo,częściej,wrazzm.in.TsugaheterophyllaiTujaplicata;drzewodługowieczne,żyjeczęsto
do700-800lat,jednoznajwyższychpółnocnoamerykańskichdrzewiglastych;nstanowe”drzewooregonu.
Lasy-wlasacheuropejskich,zwłaszczanazachodziekontynentu,jestnajważniejszymdrzewemobcegopo-
chodzenia;unasponad1000leśnychpowierzchnidoświadczalnychzdaglezjązieloną,wśródnichwyróżniają
siędorodnościąuprawywpodgórskichDusznikach-ZdrojuiwnadmorskimStarymKrakowie,anajwyższym
zmierzonymdrzewemwPolscejest57-metrowadaglezjazgóryKlimczok.Czasemodnawiasięunaswlasach,
zsamosiewu.
Ogrody-wieleodmianogrodowych.Daglezjazielona,P.menziesiivar.menziesii,jestdrzewemnadmor-
skim,wprzeciwieństwiedotypowogórskiej,kontynentalnejodm.sinej;najlepiejinajszybciejrośniewprawdzie
włagodnymklimaciemorskim,wwarunkachwysokiejwilgotnościpowietrza,naglebachświeżych,żyznych
igłębokich,odznaczasięjednakdużąplastycznościąiprzystosowujesięrównieżdomniejkorzystnychwarunków.
oddawnabyła(ijestnadal)sadzonajakodrzewoozdobne,wdużymstopniuwytrzymałenamrozy,któremożna
sadzićwcałejprawiePolsce,zwyjątkiemnajchłodniejszychrejonów(Suwalszczyzna),gdzienależydawaćpierw-
szeństwobardziejwytrzymałejodmianiesinej.Wwielusytuacjachmożezastąpićwuprawieświerkpospolity,
atymbardziejjodłępospolitą(iwieleinnychgatunkówjodeł),zwłaszczawokolicach,gdziedlaświerkaijodełjest
zbytsucho.obokmodrzewiijodłyolbrzymiejjesttonajszybciejunasrosnącedrzewoiglaste,spotykanewwielu
starychparkach.Najważniejsząchorobądaglezjijestosutkadaglezji(Rhabdoclinepseudotsugae),rdza,powodują-
caplamistośćiopadanieigieł,wyniszczającazwłaszczadrzewamłodsze.
Kultura-nazwa:zgr.npseúdos”=kłamstwo,oszustwo+nazwarodzajowaTsuga,czyli-nłże-choina”.Dawnenazwypolskie:
tylkondaglezja”(S.Makowiecki,Drzewaikrzewyozdobne,1937:nwpotocznejmowieleśnikówpolskichdaglezja”)ipóźniej
-njedlica”.
--var.glauca(Beissn.)Franco-daglezjasina.Niższedrzewo,rzadkoprzekraczawys.40m;koronazwykle
węższaibardziejzwarta,zkonaramisilniewzniesionymi.Li.niebieskaweodnalotuwoskowego,krótsze,nieco
szerszeigrubsze,sztywniejsze;pachnąterpentyną.Szysz.zwyklekrótsze,tylkorzadkodo7,5cm,zodstającymi
lubodwiniętymiłuskamiwspierającymi.
Wyst.-drzewogórskie,rośnieprzedewszystkimwG.Skalistych,nawys.600-3000mn.p.m,aleoderwane
stanowiskaażpośrodk.Meksyk,najczęściejzPinusponderosaiAbiesconcolor.Wnaturzeobieodmianysąwdu-
żymstopniuizolowaneterytorialnieitylkoniekiedy,lokalnie,tworząformypośrednie;wśródroślinuprawianych
bardzoczęstesąjednakrośliny,uktórychwyraźnesinawezabarwienieigiełniejestskorelowanezodgiętymiku
nasadzieszyszkiłuskamiwspierającymi-takieokazytrudnojednoznaczniezaliczyćdoktórejśzwymienionych
odmian.
Ogrody-ładnezabarwienielistowia;koronydrzewuprawianychdośćczęstonieregularne.Mniejwymaga-
jącaodd.zielonej,odporniejszanasuszęimrozy-ztychpowodów,jakrównieżdlazabarwienialiści,bardziej
cenionawogrodnictwie,zwłaszczawmniejsprzyjającychwarunkach,natomiastbezznaczeniadlaleśnictwa
-rośniewolniejodd.zielonej.
