Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zkoleinaichterenachnadgranicznychzUkrainąSowieci
przeprowadzalipotężneprzymusowetransferyludności.
Naziemiachwęgierskichiczechosłowackich
zorganizowanoobozytymczasowe,zktórychwięźniowie
bylinastępnieprzewożenidosowieckichobozów.
WNiemczechSowieciurządzaliobławynamłodych
mężczyzn,zwłaszczaczłonkówhitlerowskich
młodzieżówek,którzynastępnietrafialidopołożonych
wZSRSobozówpracy,comiałobyćichwkładem
wodbudowętegokraju.
Powolnewychodzeniezprocesurepresji
TrzebabyłoczekaćażdośmierciStalina,bywszystkie
teoperacjeustały,azesłańcyiwięźniowieobozówzaczęli
powoliodzyskiwaćwolność.TylkoPolacyzostalizbiorowo
zwolnieniw1941rokunamocyukładupomiędzy
WładysławemSikorskim,premierempolskiegoRządu
naUchodźstwiewLondynie,aIwanemMajskim,
ambasadoremZSRSwLondynie.MogliopuścićZwiązek
SowieckizArmiąAndersa,ArmiąBerlingalub
pozakończeniuwojnyw1945roku.
NiespełnatrzytygodniepośmierciStalinapołowa
więźniówobozówzostałazwolniona,awciągukilku
następnychlatpowołanokomisjedozbadaniaróżnych
procesówkarnych.Wtymsamymczasie,choćstopniowo
łagodzonosystemnadzorusprawowanegonad
zesłańcamiprzebywającymiwosadachspecjalnych,nie
doprowadziłotojednakdoichzwolnienia.Trzebabyło
czekaćażdo1956rokuiXXZjazduKomunistycznejPartii
ZwiązkuSowieckiego(KPZS),naktórymChruszczow
wyjawiłzbrodnieStalina,byzesłańcyzostaliwkońcu
wyzwolenispodsystemunadzoruiwlatach1957–1958
dużaczęśćznichzyskałaprawopowrotu.Dopiero
napoczątkulatsześćdziesiątychrozszerzonotozalecenie
nawszystkich.Późniejszeprocesyrehabilitacjibyły
rzadkością,ażdo1987roku,kiedytoMichaiłGorbaczow
przyznał,żerepresjepolitycznefaktyczniemiałymiejsce.
NiedługopotemzachodnierepublikiZSRSzaczęły
podejmowaćrozmaitedecyzjewkwestiirehabilitacji.
