Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
byłwtymodczuciuosamotniony”.Bardzoszybkowszedł
wkonfliktzwęgierskimiprzełożonymi,zostałprzywołany
doporządku,napomnianyipobity.Odtamtejpory
wszystkostałosiędlaBohdanajasne–przyszłośćleżała
pozaKarpatami.Zkilkomaprzyjaciółmipostanowiłuciec
doRosji.
Czegotamszukali?Siedemdziesiątlatpóźniejtrudno
tozrozumieć;dwadzieścialatpoobaleniukomunizmu,
wczasach,kiedydodobregotonunależyodrzucaniecałej
tejprzeszłości,niełatwoteżopowiedzieć.Bohdanzdaje
sobieztegosprawę,przywołujerozmaitemotywacje.
Synomchłopów,takimjakoni,ZSRSjawiłsięwówczas
jakoEldorado:„Słyszeliśmy,żewszystkotamukładasię
znakomicie,żejestpracaiwogólewszystkojestlepsze
niżgdziekolwiekindziej”.Takprzynajmniejgłosiła
propaganda–precyzuje,aonikoledzyuwierzylijej.
„Pomyśleliśmy,żenapoczątektrochępopracujemy,
apotemzpewnościąpowalczymywszeregachjakiejś
armii,którabędzienamodpowiadała”.Planwydawałsię
tymłatwiejszy,żewtymokresieprzejściowym,który
nastąpiłporozpadzieCzechosłowacjiidemobilizacjijej
armii,oddziaływojskowelubparamilitarnemnożyłysię
cokolwiekchaotycznie.Dlanaszychświadkówstanowiło
todowódtego,żemimozwycięstwaoddziałówiwładz
węgierskichwtymregionie,istniałyteżinne
perspektywy.Motywczechosłowackichlegionistów
zczasówIwojnyświatowejiichepopeiciągnącejsię
wzdłużliniikoleitranssyberyjskiejczęstopowraca
wewspomnieniach;wydajesięteż,żeichprzykładmiał
zasadniczywpływnazaangażowanieBohdanaijego
przyjaciół.ZwiązekSowieckiuosabiałwięcnietylko
obietnicęporządkuspołecznego,zjegopomocą
zpewnościąmiałoimsięudaćzwalczyćfaszystów
(węgierskich,niemieckich).AcozpaktemRibbentrop–
Mołotow?Bohdan,podobniejakinniświadkowie,wzrusza
ramionami:widocznie„wiedzieli,żetodługoniepotrwa”.
Nieżegnającsięznikim,bezbagażuanigroszaprzy
duszyopuściliwszystko,mająctylkojedenpunkt
zaczepienia:„przewodnika”,któregojedenznich–„wielki
