Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DeportacjedoZSRS–długa
historia
„Znakfabryczny”stalinizmu
WszyscyEuropejczycy,którychhistorieżyciazebraliśmy,
doświadczyliprzemocy,którejogromjestcechą
charakterystycznąstalinizmu.
JózefStalinuczyniłzwywózek,połączonych
zzamknięciemiprzymusowąpracą,
credo
swojejpolityki
represjiigłównenarzędziesprawowaniawładzy.Kiedy
częśćświadkówuczestniczącychwnaszychbadaniach
przybyładowiosekdalekiejSyberii,kwaterowanoich
czasemwbudynkach,gdziemieszkali–wcześniejlub
wspólnieznowoprzybyłymi–wieśniacyzesłanitam
piętnaścielubdwadzieścialatwcześniejzterenów
ZwiązkuSowieckiego.Taknaprawdępierwszemasowe
deportacjedotykałymieszkańcówsowieckiejwsijuż
od1929roku;ichofiaramipadłysetkitysięcyosób,
załadowanychbezżadnegoprzygotowaniadopociągów
kierowanychnaSyberięczyteżwinnerejony,które
chcianozaludnićnowąsiłąroboczą,lubwysyłanych
bezpośredniodoobozówpracy,krótkozanimstworzono
w1930rokuGUŁag(GłównyZarządPoprawczychObozów
Pracy),którerozbudowywanonieprzerwanieażdośmierci
Stalina.
Pochłopachprzyszłakolejnarozmaiteludyżyjące
naobrzeżachZSRSorazgrupyfunkcjonujące
namarginesieiniezintegrowanespołecznie–toonestały
sięcelemnastępnychwywózek.Pierwszychpozbawiono
domówzobawyonielojalnośćwobecsowieckiejwładzy,
nadrugichwładzepolowaływmiastachpocząwszy
od1932roku,kiedywprowadzononanowopaszporty,
byniewymknęlisiękontroli.Itakkolejnegrupy
zaludniałyAzjęśrodkową:począwszyod1933roku
Cyganiezdużychmiast,od1936–wielkiegrupyPolaków
iNiemcówzUkrainy,w1937rokuKurdowieznadgranicy
