Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
FizykapromieniX
43
Długośćfali
Ryci13iSumarycznewidmopromieniowanialampyrentgenowskiej.Nawidmopromieniowaniahamo-
wanianakładasięwidmopromieniowaniacharakterystycznego.
leżneodpierwiastka,zjakiegozbudowanajestanoda.Promieniowanieemitowane
wedługopisanegopowyżejmechanizmumanazwępromieniowaniacharaktery-
stycznego.Jegowidmobędziedyskretne(nieciągłe).Naryc.13przedstawionosu-
marycznewidmopromieniowania(hamowaniaicharakterystyczne)opuszczające-
golampęrentgenowską.
Jakwidać,profilenergetycznypromieniowaniauzyskiwanegowlampierentge-
nowskiejzależybezpośrednioodmateriałuanody.Dobierasięgowzależnościod
zastosowańlampy.Doradiologiiogólnejnajczęściejbędzietowolfram(tungsten).
Dlategomateriałuwiększośćkwantówbędziemiałaenergię57–69keV
,zaśener-
gię70–150keVbędziemiałotylko10–28%kwantów.Domammografii,wktórej
wykorzystujesiępromieniowanieomniejszejenergii,stosujesięanodęwykonaną
zmolibdenu,zgłównympasmemenergetycznymok.17keV
,lubzrodu,któryma
głównąlinięemisjiwpasmieok.21keV,cojestprzydatnewobrazowaniugęsto
utkanychpiersi.
Oddziaływaniepromieniowaniajonizującegozmaterią
Wiadomojuż,jakpowstajepromieniowanierentgenowskie.Należysięterazzasta-
nowić,codziejesię,jeżelijegokwantdocieradojakiegośobiektumaterialnego.
Mówisię,żejestonorozpraszaneipochłaniane.Cotoznaczy?Mówisięrównież,
żepromieniowaniewzbudzaijonizujeatomylubcząsteczki.Jaktosiędzieje?Na-
leżypamiętać,żewzbudzenietoprzejściewstannietrwały.Powstajeonwówczas,
gdydojakiegośukładu(np.atomu)zostaładostarczonaporcjaenergii.Układtaki,
dążącydominimumenergetycznego,starasiępozbyćtegonadmiaruenergii.Atom
będziewzbudzony,jeżelijakiśelektronzktórejśzwewnętrznychpowłokzostanie
brutalniewtrąconynawyższąpowłokęiniemieścisiętam.Jesttamjak
przysłowiowenpiątekołouwozu”;atomjestnniespokojny”iuspokoisiędopiero
wówczas,gdyjedenznadmiaruelektronówprzemieścisięodpustejniszyenerge-
tycznej.Jonizacjazaśtozjawisko,wktórymconajmniej1zelektronów(najczę-
ściejzpowłokiwalencyjnej)zostaniewybitykwantempromieniowanialub