Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
54
2.Rentgenodiagnostykakonwencjonalna
nach,będącychźródłemszybkichneutronów,uzyskujesięwiązkicząstekoener-
giachdo50MeV
.Wsynchrotronachmożliwejestprzyspieszaniecząstekdoener-
giirzędutysięcyMeV
.
Oddziaływaniepromieniowaniajonizującego
zmaterią
Atomyośrodkapochłaniającegoenergiępromieniowaniajonizującegosąukładami
obojętnymielektrycznie.Ujemnienaładowaneelektronykrążąwokółdodatnio
naładowanegojądra.Imbliżejjądrajestpowłoka,naktórejznajdujesięelektron,
tymwiększajestenergiawiązaniaelektronuzjądrem.Najmniejsząenergięwiąza-
niamająelektronywalencyjne,znajdującesięnaostatniejpowłoceatomu.Wza-
leżnościodpierwiastkawynosionaodkilkunastudokilkudziesięciuelektronowol-
tów.Energiawiązaniaelektronuwatomiewodoruwynosi13,6eV
,cooznacza,że
wprzypadkudostarczeniaelektronowiwiększejenergiinastąpijegooderwanieod
jądraiatomwodorustaniesięjonemdodatnim.Wwynikuspotkaniatakiegojonu
zwolnymelektronemdochodzidopołączeniaipowstaniaobojętnegoelektrycznie
atomu.Reakcjatakajestpołączonazwyzwoleniemenergiiwiązania,wypromienio-
wanejwpostacifotonupromieniowaniaelektromagnetycznego.
Podczasprzechodzeniawiązkipromieniowaniajonizującegoprzezwarstwy
ośrodkapochłaniającego,jejenergiazostajezaabsorbowana,coprowadzido
osłabieniawiązkiiwytworzeniaciepła.Źródłemenergiimogąbyćzarównocząstki
naładowane–elektrony,protony,jonyróżnychpierwiastków,jakiobojętneelek-
tryczniefotony–kwantypromieniowaniaelektromagnetycznegolubobojętneelek-
tryczniecząstki–neutrony.
Dawkipromieniowania
Ładunekelektryczny,jakipowstajewpowietrzuwwynikujonizacjiwywołanej
promieniowaniem,określadawkaekspozycyjna(X).Jednostkądawkiekspozycyj-
nejjestC·kg–1(kulombnakilogram).CzęstoużywanąjednostkąpozaukłademSI
jestrentgen(R).
1R=0,258·10–3C·kg–1
Wielkośćśredniejenergiiprzekazanejmateriiprzezpromieniowaniejonizujące
określadawkapochłonięta(D).JednostkądawkipochłoniętejwukładzieSIjest
grej(Gy).
1Gy=1J/kg(dżulnakilogram)
Wpływpromieniowanianaskutekbiologicznyuwzględniającyjegodawkę,ro-
dzajienergięokreślarównoważnikdawki(H).JegojednostkąwukładzieSIjestsi-
wert(Sv).
H=D·Q
gdzie:Q–współczynnikjakościpromieniowania.
