Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DariuszŁukasiewicz:Dobreizłeadresy
iichrodziny,anastępnierzemieślnicy,robotnicy.Upadekfeudalizmu
przezsposóbuwłaszczeniaspowodowałzwiększeniewarstwybiednych
chłopówipogorszeniejakościichdomostw67.
Wmiastachczeladnicyznajdowalidachnadgłowąumajstra,
uktóregoterminowali,jednakwarunkimieszkaniowemielizłe.Ponadto
pozbawienibyliniemalżyciaprywatnego,gdyżpodlegaliwładzygo-
spodarzadomu,łączniezokreśleniemprawadowyjściawieczorem
zdomu.Dotyczyłototeżżyciaseksualnego,ponieważzamieszkując
umajstra,czeladnikrodzinyzałożyćniemógł.Ogromnarzeszasłużby
wiejskiejimiejskiejżyłakątemumieszczan,szlachty,arystokracji.
Odsetekmieszkańcówmiasttakbytującychwahałsięwgranicach10-
20%.Wmiastachsłużącymibyłyczęściejdziewczęta,nawsiparobko-
wie.Równieżniemającewłasnegokątasłużąceniemogłyzałożyćro-
dziny,awięcimiećdzieci,dziecinieślubnebyłyhańbą,nazywanoje
bękartamiibastardami.Dziewczyna,któraurodziładziecko,traciła
pracę,azdzieckiemnowegomiejscaznaleźćniemogła.Nieślubne
dzieciprzyjmowanewięcbyłydoprzytułków,gdziematkipodrzucały
jewstydliwienocąluboświcie.
Wzmiankiorozległejizróżnicowanejpomocydworudlapod-
danychznajdujemywróżnychźródłach.WOekonomiceziemiańskiej
JakubaHauraz1694r.czytamyjasnezalecenie:nChłopównarolibę-
dących,mianowiciekmieciów,zagrodników,którzybypodupadaliprzez
jakienieszczęście,alboprzezjakiniedostatek,dwórpowiniensuple-
mentowaćziarnem,alboteżsamymzasiewem”68.
WitoldKulapisze:nWidomeśladydorabianiasięmogłynarazić
chłopatylkonajakieśuderzeniezestronydworu,byływięcniebez-
pieczne.Nieodłącznącechątakiegogospodarstwa,przyuwzględnianiu
znacznychzrokunarokwahańwydajnościpracy,musiałobyćpowsta-
nienadwyżekwjednyminiedoborówwdrugimroku.Wwypadku
nadwyżekwszystkoskłaniałodokonsumpcyjnegoichzużytkowania.
Wwypadkuniedoborów–dopróbprzerzucenianadwórichciężaru”69.
Autortenwskazuje,żeistniejącemechanizmypozwalałyprzymuszać
67JürgenKuczynski,GeschichtedesAlltagsdesdeutschenVolkes,Bd.21650-1810,
Berlin1983,s.301-302.
68JakubKazimierzHaur,Oekonomikaziemiańskageneralna,Warszawa1744(1693),
s.59.
69WitoldKula,Teoriaekonomicznaustrojufeudalnego,Warszawa1983,s.75-76.
24
