Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
Rozdział1.Konfliktynarodoweietniczne-perspektywateoretyczna.
norakimiinteresamimaterialnymi.Konfliktyetnicznewwymiarzesymbolicznymsą
traktowanejakoepifenomenykonfliktówspołecznych.Zakładasięprzetoalbomocną
tezęredukcjonizmu,tzn.uznajesię,żekonfliktysymbolicznemożnabezresztyspro-
wadzićdoopisuwkategoriachkonfliktuspołecznego,albosłabiej,żegłównemotywy
imechanizmykonfliktusymbolicznegomożnaopisaćwjęzykurealistycznegokonflik-
tuinteresów,a„symboliczneresztki”sązwiązaneconajwyżejzułomnościądziałające-
goaktora,któryniepotrafioperowaćbardziejracjonalnymopisemsytuacjiiświata
społecznego,lubteżpoprostudostarczająmuirracjonalnejautogratyfikacji.Wtym
modelukonfliktetnicznywwymiarzesymbolicznymjestzatemtraktowanyjakoswo-
istykonfliktzastępczylubtowarzyszącykonfliktowinp.odostępdoniszekonomicz-
nych,prawodoeksploatacjizasobów,przywilejeekonomiczne,prawodoedukacjida-
nejmniejszości,bezpieczeństwogrupy.
Jesttobardzorozpowszechnionymodelbędącywręczpodstawąpotocznejracjo-
nalizacji.Dojegopopularnościprzyczyniasięto,żejestonelementemtradycyjniere-
konstruowanejracjonalnościrynkowej.Dlategotakczęstoprotestyrdzennejludności,
np.australijskichAborygenówczypółnocnoamerykańskichIndian,podejmowane
wobroniemiejscświętych,podktórymiodkrywanozłożacennegosurowca,traktowa-
nojakorodzajracjonalnejstrategiinegocjacyjnej,którejcelembyłouzyskaniejaknaj-
większejcenyzaeksploatację.
Zarazemmodeltennietłumaczysporówjedyniewalkąodobramaterialne.Kon-
fliktostatusjęzykajakourzędowegomożnawtejperspektywieujmowaćjakospór
ołatwośćkomunikacji.Językojczystyjestważnyniedlatego,żejestnarodowąwarto-
ścią,aledlatego,żeznajągoczłonkowiedanejgrupy,azatemniemusząinwestować
czasuiśrodkówwnaukęjęzykaobcegolubwtłumaczenia,atosąjużrealne,material-
neinteresy.
Drugimodel,biegunowoprzeciwstawny,określmyjakokulturalistyczny.Według
niegoludziebroniąsymbolicznychmiejscidóbr,gdyżsątodlanichwartościsame
wsobiebędącepodstawąichtożsamościowejautonarracji.Najpełniejwpolskiejso-
cjologiimodeltenuwzględniławewłasnejteoriiAntoninaKłoskowska,wedługktórej
kulturanarodowajest„subiektywniesięrealizującymzjawiskiemintersubiektywnym
odniesionymdoobiektywnychfaktów:dosyntagmykulturyijejrdzenia,którystano-
wikanon”(Kłoskowska1996,s.79).
Wmodelutymkonfliktetnicznywwymiarzesymbolicznymwszczynanyjestprze-
towobroniewartościrdzennych,októrewalkamożesiętoczyćzacenęznacznych
nakładówmaterialnych,anawetżycialudzi,potencjalnezaścelemogąmiećrelatyw-
nieniskieznaczeniezczystospołecznegopunktuwidzenia.Możetobyćnp.walka
oliturgięwjęzykuojczystym,nawetjeżelijestonwistociemałoznanywspołeczności,
nieułatwiazatemkomunikacji,aowocemkonfliktumożebyćtakżeskonfliktowanie
zhierarchiąkościelną.Wedługmodelukulturalistycznegojęzykojczystyjestrdzenną,
sakralizowanąwartością,którejpozycjawsystemieświatopoglądowymmusibyćpo-
twierdzonapoprzezwłączeniewobrzędowośćkościelną;wprzeciwnymrazieczłonko-
wiedanejspołecznościetnicznejmogąodczuwaćdyskomfortipoczucietożsamościo-
wegorozchwiania(CzyBógwysłuchamejmodlitwywobcejmowie?).
