Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
któryuCervantesapowstałzpoglądujegonadolęludzką,
zmieszaninynicestwaiwielkości,będącejtreściąnaszejnatury,
zkontrastumiędzywielkościąpragnieńaograniczonościąśrodków
człowieka.Taironiajestskargąszczytną,podtymkomizmemdrgają
łzy.Jesttoskargawielkiegogeniusza—poety,umysłurozkochanego
wideale,azmrożonegoprozaicznościążycia.
WkreśleniucharakterówbyłtakżeCervantesmistrzem
prawdziwym.PrzedewszystkimDonKichotiSanchosątakżywi,tyle
posiadająindywidualnościwyrazistej,żestająnawyżynietypów
wszechludzkich.Okromtego,obiepostacie,przywszystkichstronach
ujemnych,sąwszędzienawskrośsympatyczne.DonKichotjestnim
nawetwszaleństwachswoich,gdyżdziałazpobudekczystych
ipodniosłych,przejawiającwyższośćmoralnąswejnatury.Toteż
ostatniechwilebohaterawywołująuczytelnikówłzyrozrzewnienia.
Sanchojesttakżedobrywgruncie,zdolnydouczuciaiabnegacji,inie
wszędzietowarzyszypanuprzezwzglądnaintereswłasnyiegoizm,
przejawiabowiemnierazprawdziwedoniegoprzywiązanie,chociaż
wogóledziałapodwpływempobudekegoistycznych.Wyobraża
onzmysłowośćpraktyczną,nieświadomąwszelkichideałów,lecz
działającąujemnieprzezciemnotęraczejniżzepsucie.
Dwietepostaciesądwiemapołowamiistotyludzkiej,które
rozłączonebiegnąwprzepaść,awspójnizdobyćsięmogąnawielkie
czyny.Jedenjestwcieleniemfantazjiiuczuciabezdoświadczenia
irozumu,drugiprozaicznościąuosobionąbezidealizmuizapału.Dwa
teskrajnebiegunyantytezysądobreisympatycznewtym,
cotwierdzą,afałszyweiśmiesznewtymczemuprzeczą.DonKichot
masłuszność,dążącdourzeczywistnieniasprawiedliwości,mylisię
jednak,gdymniema,żewysiłekindywidualnyiwłóczęgawystarczą
dotakichcelówiżetowwiekuXVIbyłomożliwe.
Sanchomarównieżsłuszność,żartujączeszczerościswojegopana
izalecającroztropność,leczjestwbłędzie,gdyzasadężyciawidzi
tylkowinteresiewłasnymiżadnychideałównieuznaje.Ponad
tąantyteząistniejetakżeisynteza,októrejzapewneCervantesnie
myślałwcale,którajednakprzebijawyraźniezdrugorzędnychosób
utworu.Zsyntezytej,będącejniejakolekcjąmoralną,wypływajasno,
żeczłowiekpowinienmiećidealizmszlachetnyDonKichota
wpołączeniuzrozwagąroztropnąSancha,leczbezślepotydziecinnej
pierwszegoibezgrubychinstynktówegoistycznychdrugiegoztych
bohaterów.WDonKichocieautorpotępiłniemiłośćideałulubzdrową
