Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przyjętainterpretacjapojęciazdolnościwpisujesięwpodejście
egalitarne,dominującewdzisiejszymdyskursie.Odchodzisiętutaj
odjednowymiarowegotraktowaniazdolności,którejkluczowym
wskaźnikiemjestposiadanyprzezosobę(bardzowysoki)iloraz
inteligencji,narzeczwielorakichzdolnościludzkich,choćich
wskaźnikiemnadalsąosiągnięcia,alejużnietakwybitne.
Wpodejściuegalitarnymzakładasię,żeodsetekosóbzdolnych
wpopulacjiwynosiod25%do30%
37
(awięcocałe20-25%więcej
niżwprzypadkupodejściaelitarnego).Zwiększeniegronaosób
uznawanychzazdolnejestefektemotwarciasięnaróżnekategorie
zdolności,którezperspektywyelitarnejniezostałybydocenione.
Wdefinicjiegalitarnej–piszeWiesławaLimont–„uwzględniasię
nietylkoosobyodużychzdolnościachpoznawczych,określanych
poziomeminteligencji,aletakżeosobyoróżnychrodzajach
ipoziomachzdolnościkierunkowych,częstotrudnych
dozidentyfikowania”
38
.Uważasięnawet,żekażdyczłowiek„może
posiadaćjakiśrodzajuzdolnień,potencjalniemożliwy
dozidentyfikowaniawprzyszłości”
39
,niewszystkiebowiem
uzdolnieniamogąbyćwykorzystanezewzględunabrak
odpowiedniegodlanichobszarudziałania.Potwierdzeniatego
stanowiskaposzukiwaćmożnawpodzialezdolnościdokonanym
przezA.J.Tannenbauma,którywychodzącodpotrzebspołecznych
dotyczącychdziałalnościczłowiekawsferzemoralnej,społecznej,
fizycznejiemocjonalnej/estetycznejwyróżniłczterykategorie
zdolności:a)niedoboru,przejawianeprzezludziwywierających
istotnywpływnaróżnedziedzinyżycia;b)nadmiaru,ujawniające
sięwdziałalnościartystycznej,ichoćważnej,tojednakstanowiącej
dlaspołeczeństwwartośćdodaną;c)limitowane,charakteryzujące
ludziwykonującychistotnedlafunkcjonowaniaspołeczeństwa
zawody,doktórychdostępjestograniczony;d)nietypowe,trudne
dozdefiniowania,pozwalającenaniecodziennewyczynytrafiające
doksięgirekordówGuinessa,leczniezawszeposiadającewartość
praktyczną
40
.Nawielośćkategoriizdolnościwskazujeteżwswojej
teoriiinteligencjiwielorakichH.Gardner,którywyróżnił9rodzajów
zdolności,aczkolwiektraktujewłasnąteorięwsposóbotwarty
przyjmując,żemożebyćichwięcej.Autorcelowoposługujesię
terminem„inteligencja”,rozumianymjakozdolność
dorozwiązywaniaproblemówalbowytwarzaniaproduktów,aby
podkreślićrównoprawnośćwyróżnionychinteligencjiizapobiecich
