Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2
Mamstolat0Osobastuletniawśrodowiskujakopacjent
Współczesneprocesydemograficznecechujeszybkiestarzeniesięspołeczeństw
widocznewgwałtownierosnącejliczebnościosóbpowyżej65.r.ż.Wzrostliczby
seniorówcharakteryzujetakżetzw.zjawiskopodwójnegostarzenia(2).Oznacza
to,żeznacznieszybciejprzybywaosóbwstarszychgrupachwiekowych(w1999r.
wgrupieosóbpowyżej60.r.ż.,12%osóbukończyło80lat,aw2050r.udziałtenbędzie
wynosił29%).Starzeniesięiśmierćczłowiekawpisanewwymianępokoleńiewo-
lucyjniełącząsięzprokreacją,którawrazzczasemnawychowaniepotomstwadzieli
naszokresżycianaetapy:przedprokreacyjny,prokreacyjnyipoprokreacyjny.
Zdolnośćdoprokreacjizaczynasięwpodobnymwiekuuobupłci,aleutrzymujesię
dłużejumężczyznniżukobiet.Tenfaktnieprzekładasięnapodobnądługośćżycia,
gdyżtaostatniajestewolucyjniesprzężonazpłcią,dlategonaosiemkobietdożywa-
jących100latprzypadajedenmężczyzna(3).
Wkategoriidemograficzno-społecznejumownegranicemiędzyetapami-przedpro-
kreacyjnym,prokreacyjnymipoprokreacyjnymstanowiąodpowiednio:wiekdo18.
r.ż.inastępniedo60lat,jakogranicepierwszychdwóchetapówżycia,trzecietapzaś
tolatapo60.r.ż.ŚwiatowaOrganizacjaZdrowia(WorldHealthOrganizationWHO)
uznałarównieżwiek60latzapoziomdemarkacyjnygranicystarszegowieku.Wsza-
cunkachdemograficznychEurostatuiOrganizacjiNarodówZjednoczonych(ONZ)
zaproponowanotrzyprzedziałystarości:starośćmłodą(youngold)-65−74lata,sta-
rość(old)-75-84latainajstarszeosobystarsze(oldest-old)-powyżej85.r.ż.(4).
Wnaukachorozwojuludnościosobamidługowiecznyminazywaneosoby,które
ukończyłyconajmniej90lat.WedługSzukalskiegonależysięspodziewaćszybkiego
wzrostupopulacjiosóbdługowiecznych.Od1955r.,kiedyrozpoczętonaświecie
monitorowanieliczbysuperstulatków(supercentenarians,osobymająceconajmniej
110lat),utrzymujesięstaływzrosttejpopulacji.Wmarcu2019r.żyłonacałymświe-
cie36osóbwwiekupowyżej112lat(5).
Wminionymwiekumedianadługościżyciawzrosładowartościnigdynieosiąganej
przezludzkość.Maksymalnadługośćżyciapozostajeodlatnapodobnympozio-
mie.Zapewneosobąonajefektywniejszymdladługościżyciarozkładziematrycy
genów,którydałgwarancjężyciado122lat,byłaJeanneCalment.Długośćjej
życiaokreślasięniekiedyHlimitemCalment”
.PrzodkowieJeanneCalmentwewcze-
śniejszychpięciupokoleniachmielicechydługowieczności,cosugerujeuniejjako
głównąprzyczynędługiegożyciauwarunkowaniagenetyczne.Gdybyniebyłaosobą
palącą,zapewneżyłabyjeszczedłużej.
Charakterystykazdrowotnapopulacjistulatkówwskazuje,żeuokoło15%kobiet
iu30%mężczyznniestwierdzasiężadnejchoroby,a25%stulatkówniemadeficytów
36