Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PodstawywychowaniaiformacjiwkontekścieetykiArystotelesaiKanta
13
warunkującebądźconajmniejułatwiającedobreżycie.Wprzypadku
Arystotelesadominującarolaprzypadacnocie,atooznacza,żedobre
życietożyciecnotliwe.Sprawiedliwośćpodkreślanatomiastaspektży-
ciacnotliwego,którynadzwyczajwyraźniewychodzipozaramyin-
dywidualnegobytowania,realizujesięwprzyjaźniipomagaosiągnąć
szczęście.Wszystkotopodlegaszczególnejweryfikacjisumienia.
2.1.Funkcjacnotywżyciuosobyludzkiej
Abyokreślićfunkcjęczyrolęcnotywżyciuczłowieka,możnabyza-
cząćodklasycznegopytanianJakpowinnosiężyć?”,alboteżnNaczym
polegażycieszczęśliwe?”.JużSokratesodpowiedział,żepowinnosię
żyćcnotliwie,zaścnotajestczymś,czegomożnasięnauczyć5.Takie
podejściedozagadnieniacnotypodkreślajejnaturę,którajestopartana
przyzwyczajeniu.Naturęcnotymożnazaśnajłatwiejopisaćwramach
określonejteorii.Takmożemypowiedzieć,żecnotatoszczególnadys-
pozycjaosoby,nabywananadrodzesystematycznegoprzyzwyczajania
iułatwiającadobreżycie.WtymkierunkupodążaArystoteleswEtyce
nikomachejskiej,podkreślając,wkontekściekonkretnegozachowania
człowieka,tzw.właściwyśrodek.Cnotapozwalazatemuniknąćeks-
tremalnychzachowań.
Określającnaturęifunkcjęcnoty,jakapozwalaosobieludzkiejza-
wszewybieraćwprocesiedziałanialubzachowanianwłaściwyśro-
dek”,Arystotelespodkreślaznaczenieczynnikaracjonalnego.Cnota
bowiemjestnabytądyspozycją(habitus)osobyludzkiej,umożliwiającą
jejwkonkretnejsytuacjidokonaniewłaściwegowyboru,tzn.wybranie
tego,counikazarównonadmiaru,jakteżniedomiaru.Abytegodokonać,
potrzebnajestjednakracjonalnarefleksja6,uwarunkowanaspecyficzną
zdolnościąnduszy”człowieka.
Arystoteleswyjaśniazatemnaturęcnotywkontekścieaktywności
nduszy”,którąnależyrozumiećjakozdolnośćczłowiekadorealizowania
jegoczynnościżyciowych.nDuszaludzka”,obejmującwsobienduszę
5
Por.Platon,Protagoras,w:tenże,SämtlicheDialoge,Bd.2,Hamburg2004,s.329
inast.Abyokreślićcnotę,używasięczęstoklasycznychwyrażeńnareté”invirtus”.
6
Por.Arystoteles,NikomachischeEthik,dz.cyt.,I,s.5inast.
