Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzyStefanKisielewskibyłnajwszechstronniejszymtwórcąpoIIwojnieświatowej?
31
autormniejimponujejednakbogactwemtematów,idei,oryginalnychobrazów
istrukturnarracyjnych,elementówpoetyki.Zazwyczajto,cozamieściłwtekstach
wspomnieniowo-autobiograficznych(np.Książkamoichwspomnień),znajdujemy
wjegoutworachfabularnych,anawetwwierszach;odkilkunastulatodmienne
wersjewieluwykorzystanychwcześniejzdarzeń,refleksji,obserwacjiznajdujemy
wkorespondencjiizapisachdziennikowych.
Możnaskonstruowaćtabelęzestawiającąkreacyjnąaktywnośćnajwszechstron-
niejszychtwórcówpowojennych,alenieuwzględnionaróżnicjakościowych,ana-
wetilościowych,ważnychprzytegotypuocenie.
3.
StefanKisielewskimiałjeszczejednąprzewagęnadwymienionymitwórcami.
Działałrównieżwsferzekulturypolitycznej,októrejmówisięcorazczęściej,ana-
wetprowadzidotyczącejejbadanianaukowe.Jegofelietony,wielka(rozmiarami
tekstowymiiklasą)publicystyka,powieścipełniłyfunkcjepolityczne,zastępując
wPRL-unieobecnetamkrytycznospołeczneiopozycyjnedziałaniawyspecjali-
zowanychinstytucjispołecznych.Bezpośredniopolitycznywymiarmiałaaktyw-
nośćoratorskaKisielewskiego:przemówieniasejmoweinazjazdachzwiązków
twórczych,udziałwniezliczonychdyskusjach,wypowiedzinaspotkaniachautor-
skich.Kisieldziałałwprzestrzenipublicznejdebatysłowempisanymimówionym,
zwłaszczaznaczenieoralnościtrzebapodkreślić,gdyżwustrojutotalitarnymnie-
zależnyduchowopolityklubzwykłyobywatelprzeważnieniemająinnychmożli-
wości,pozbawienikapitałulubśrodkówprodukcji,nawetwiększejwłasności,odar-
cizprawpolitycznychiwpływunamasowąkomunikacjęspołeczną.
Kisielewski,realizującpolityczneceleśrodkamiwerbalnymi,nawiązywałdo
wspaniałejtradycjiwodzówimężówstanusprawnieposługującychsięjęzykiem;
dzisiajbrzmitostwierdzeniedziwnie,gdyżprzynajmniejwświeciezachodnim
dominująpolitycytechnokracilubstarającysięsprawićdobrewrażeniedemago-
dzy,rodzajpolitycznychkonferansjerów.Aledawniejnietakbywało...Wspomnij-
mychoćbyJuliuszaCezara,cesarzaMarkaAureliusza,kardynałaJeanaFrançois
Retza,FrançoisR.Chateaubrianda,awostatnimstuleciugenerałaCharles)a
deGaulle)aiWinstonaChurchilla-laureataliterackiejNagrodyNobla(wczasach,
kiedyprzyznawanojąnaprawdęwielkimpisarzom,sąsiadująznim:Mauriacw1952
rokuiHemingwayw1954).Równieżpolscyprzywódcypotrafilipisaćztalentem,
wymieńmyhetmanaStanisławaŻółkiewskiego,księciaAdamaJerzegoCzartory-
skiego,Piłsudskiego,Dmowskiego,prymasaWyszyńskiego.
Niektórzyzmężówstanuzawdzięczalisukcesypolitycznegłównielubwyłącz-
nieumiejętnościomliterackim;najlepszymprzykłademjestChurchill-niemający
wykształceniaanipóźniejzdobytejwiedzyekonomicznejczyprawnej;powszechny
autorytetizwycięstwawyborczeosiągnąłpisaniem-najpierwwojennychrepor-
taży,potemfelietonów,artykułówpublicystycznych,dziełhistorycznych,biografii,
