Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WojciechNoszczyk
Sytuacjapolityczno-gospodarcza
Drugawojnaświatowapozbawiłapaństwo
polskiena5latwłasnegoterytoriumorazna
półwiekusuwerenności.Będącczłonkiem
zwycięskiejkoalicji,powojnie,dzamilczącą
zgodąpozostałychaliantówn,Polskastałasię
krajemzależnymodwschodniegosąsiada.
Wymęczonewieloletniąokupacją,zagrożone
zagładąbiologicznąspołeczeństwostanęło
wobliczudiametralnychprzemianpolitycz-
no-społecznychi.
Jużwczasiewojnywpostępowaniu
przywódcyRosjisowieckiejJózefaStalina
dałysięzauważyćdążeniadozniewolenia
Polaków.Wcelurealizacjiswoichzamierzeń
Rosjanieposłużylisiępolskimikomunistami
występującymipodszyldemPolskiejPartii
Robotniczej(założonejwstyczniui942r.)2.
Pozerwaniustosunkówzpolskimrządem
wLondynieorazsprzyjającychStalinowi
ustaleniachwsprawiePolskinakonferen-
cjiwTeheranie(28listopadatigrudnia
i943r.)wMoskwiepodjętodecyzjęopo-
wołaniupolskiegokomunistycznegoorganu
władzyjakoskutecznejprzeciwwagidlaist-
niejącegowkrajuPaństwaPodziemnegopod-
ległegorządowiemigracyjnemu.3igrudnia
i943r.,rzekomozinicjatywyPolskiejPartii
Robotniczej,powołanowWarszawieorgan
ustawodawczy
,czyliKrajowąRadęNarodo-
wą(KRN).Wnastępnymrokuzgodniezdy-
rektywamiStalinautworzonowMoskwie
organwykonawczytPolskiKomitetWyzwo-
leniaNarodowego(PKWN),któregopowsta-
nieogłoszono22lipcai944r.wwolnymod
NiemcówChełmie(działaczyPKWNprzy-
wiezionodoChełmadopiero27lipca).Jed-
nązpierwszychznaczącychdecyzjiPKWN
byłareformarolna(6czerwcai944r.),która
miałazpewnićprzychylnośćśrodowiskawiej-
skiego3.
WczasiekonferencjiwJałcie(4tiilu-
tegoi945r.)określonowschodniegranice
idPolskawyszłazwojny(ł)straszliwiewyniszczona.(ł)stratyludzkie(ł)przekraczałyzapewne6mlnosób
(ł)setkitysięcykalekigrasującechorobytzgruŹlicąichorobamiwenerycznyminaczeletdodatkowoosłabi-
łypotencjałkraju.Wgruzachleżałokilkawielkichmiast,poważnieucierpiałymiasteczkaiosiedla,zniszczona
byłacopiątazagrodanawsi.Chłopistracili2/3inwentarzażywego.Wprzemyślestratysięgałyi/3wartościma-
jątku,wtransporcienieomal3/4,awłączności60%.Najogólniejrzeczbiorącszacowano,iżzniszczeniuuległo
38%majątkunarodowegotbyłytostratyrelatywniewiększeniżwpokonanychNiemczechn;A.Paczkowski,
1939–1989,w.Histori!Polski.Polsk!od1939docz!sówobecnych,Warszawa2008,s.99.
2PolskawplanachStalinamiałabyćnieformalnąsiedemnastąrepubliką.Wprawdziewpełnikontrolowaną,ale
nominalniezodrębnymbytempaństwowym.PrzywódcasowieckiejRosjikierowałsięprzytymdwomazasa-
dami.Pierwszą,naczelnąbyłpochódkomunizmunaZachódicałyświat.Polskamiałabyćfurtką,któraten
pochódotworzy
.Druga,imperialnazasadamówiła,żePolskęmożnapołknąć,aleniedasięjejstrawić.
3Reformarolnapolegałanawywłaszczeniubezodszkodowaniawłaścicielimajątkówziemskich(powyżej50ha)
iprzekazaniuwręcechłopów6mlnhaziemi.Poi948r.,gdywładzaludowaokrzepłainiemusiałajużliczyćsię
znastrojamiwsi,wdrożonoprocesprzymusowejkolektywizacjigospodarstwrolnych(tworzeniePaństwowych
GospodarstwRolnychtPGR),którytoczyłsiędoi955r.MimonaciskupaństwadoPGRzostaławłączona
tylkoniewielkaczęśćgospodarstwrolnych.
3
