Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
odbudowęzrujnowanegokraju8.Zewzglę-
dówdoktrynalnychpodpresjąZSSRwładze
odrzuciłyplanMarshalla,chociażkorzysta-
nozpomocyUNRRA9.Opracowany3-letni
planodbudowynalatai947ti949zakładał
m.in.podniesieniestopyżyciowejpracującej
ludnościpowyżejpoziomuprzedwojennego,
utrwalenieustrojuiprzebudowęstruktury
społeczno-gospodarczejkrajuorazzagospo-
darowanietzw.ZiemOdzyskanych.Wtym
okresienastąpiłznacznywzroststopyży-
ciowejspołeczeństwa,przyuwzględnieniu
punktuodniesienia,jakimbyłyczasybezpo-
średniopowojnie.
Wi948r.HilaryMincogłosiłnaple-
numKCPPRdbitwęohandeln,mającą
naceluzlikwidowanieodradzającejsięży-
wiołowopowojnieprywatnejsiecihandlu
iusług.Powołaneustawowoobywatelskie
komisje
podatkowe
nachodziły
prywat-
neprzedsiębiorstwaigospodarstwarolne
wceluwyszukiwaniadspekulantówn,dde-
fraudantównidszkodnikówspołecznychn.
DwalatapóŹniejprzeprowadzonoreformę
walutowątdenominację.Operacjata,po-
wszechnieokreślanajakodzłodziejskan,do-
prowadziładoznacznegozubożeniaczęści
ludności.Depozytyulokowanewkasach
oszczędnościowych(bankach)wymieniano
wrelacjii00złdo3zł.Wtejsamejrelacji
wypłacanopensje.Natomiastzasobygotów-
kowe,pieniądzeprzechowywanewdomu
miaływartośćtrzykrotnieniższą(i00doi).
Dodatkowookreswymianybyłdramatycz-
niekrótkit8dni.
Doniewątpliwiepozytywnychdokonań
rządunależyzaliczyćpowszechnyibezpłat-
nydostępdoszkolnictwawszystkichszczebli
orazdostępdosłużbyzdrowia,mimowszel-
kichobiektywnychutrudnieńimankamen-
tówrzutującychnateosiągnięcia.Nauka
mogłasięrozwijaćjedyniewedługsztywnych
wzorcówprzejętychzZSRR(opartychna
światopoglądziemarksistowskim).Wlitera-
turzeiinnychdziedzinachsztukizapanował
niepodzielniesocrealizm.
Systemkartkowyobowiązującypodczas
okupacjiipóŹniejdoi948r.zostałprzywró-
conywkwietniui952r.wograniczonym
zakresie,obejmowałdaniamięsnewjadło-
dajniachirestauracjach,cukieriśrodkiczy-
stości(mydło,proszekdoprania).Ostatecz-
niezlikwidowanogowstyczniui953r.przy
drastycznejpodwyżcecentychartykułów.
Odpoczątkui949r.rozpoczęłasięna-
głaśnianapropagandoworealizacjaplanu
6-letniegookreślanegojakoplandbudowy
podstawsocjalizmuwPolscen.Naarenie
międzynarodowejszybkonasilałsiękonflikt
międzyZwiązkiemSowieckimipaństwami
zachodnimi.Wyrazemtegokonfliktubyły
m.in.dzimnawojnanidżelaznakurtynan.
Byłytoszczytowelataagresywnychpoczynań
Stalina.PolitykaMoskwygroziławybuchem
konfliktumilitarnego,jaktojużnastąpiło
wKorei.Wtejsytuacjipolitycznejpowsta-
wałwPolsceplan6-letninastawionyprzede
wszystkimnarozbudowęprzemysłuciężkie-
go,zwłaszczazbrojeniowego.środkiłożone
nazbrojenia,przyogólnymniedoborze,wra-
dykalnysposóbwpływałynaograniczenie
produkcjitowarówkonsumpcyjnych.Apo-
nieważbrakpodażypowodowałwzrostcen,
rzeczywistekosztyponosiłospołeczeństwo
wpostaciobniżeniapoziomużycia.Miary
dopełniaływyśrubowanenormyigłodowe
pensjewzakładachpracy
.Równocześnieza-
ostrzałsiękurswobecKościołakatolickiego.
Wi953r.rozpocząłsiępokazowyprocesbi-
skupakieleckiegoCzesławaKaczmarka.Za-
rzucanomutworzenieośrodkadywersyjno-
-szpiegowskiego,próbyobaleniaustrojuPRL
przemocąorazprowadzeniewrogiejpropa-
gandynarzeczwatykańskichmocodawców.
KilkanaściednipóŹniejbezpiekaaresztowała
iwywiozławmiejsceodosobnieniaPrymasa
kardynałaStefanaWyszyńskiego.
Robotniczacierpliwośćwyczerpałasię
wczerwcui956r.,kiedytowPoznaniuna
ulicewyszlirobotnicyZakładówCegielskie-
go.Manifestacjaprzekształciłasięwdramat.
JakpodajeAndrzejAlbert(WojciechRosz-
kowski).dWedługoficjalnychdanychzginęło
75osób,aokoło800raniono.Zrewoltowany
Poznańbyłscenąlicznychbestialstwubeków
isamosądówzestronyludnościmiasta.Żoł-
nierzebuntowalisięprzeciwrozkazom,ado-
wódcystrzelalidonichdlazastraszeniani0.
SYTUACJA
POLLTYCZNO-
-GOSPODARCZA
8SymbolemwydŹwignięciaPolskizwojennychzniszczeńbyłpowołanywi948r.SpołecznyFunduszOd-
budowyStolicy
.WszyscypracującyPolacyodprowadzali0,5%zwynagrodzenianaodnowieniezburzonej
Warszawy
.
9PlanMarshallatprogrampomocygospodarczejStanówZjednoczonych;UNRRA(UnitedNationsReliefand
RehabilitationAdministration)tmiędzynarodowaorganizacjaświadczącapomockrajomnajbardziejdotknię-
tymskutkamiwojny
.
i0A.Albert(W
.Roszkowski),N!jnowsz!histori!Polski1914–1993,Kielcei994,s.345.
5
