Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
AnnaPawlikowska-Piechotka,MaciejPiechotka
pany,oleandry,krzakiróż,bluszczeibarwinki.Wokółtermbudowanoboiska
dogierićwiczeń,stadiony,hipodromy(zniewielkimitrybunamidlawidzów),
wytyczanoalejkispacerowezmiejscamidlaodpoczynkueksedre,budowanopor-
tykidlaochronyprzedsłońcem.Dobudynkówtermprzylegałylicznesklepiki
iwiniarnie,bufety.PierwotniewstępdotermmieliwyłącznieobywateleRzymu,
mężczyźni,zczasemwyznaczanotakżegodziny4kobiece’(kobietykorzystały
ztermranoimiałyoddzielnewejścieiszatnie).UschyłkuCesarstwaniktsię
formalnymizakazamiiprzepisaminieprzejmowałiztermkorzystalizarówno
mężczyźnijakikobiety(zwłaszczaniewiastyniezbytdbająceodobrąreputację).
Początkowowstępdotermbyłpłatny(pobieranyprzywejściuprzezbalneatores),
zczasemstałsiębezpłatny(tylkodlawolnychobywatelirzymskichiichrodzin),
wprowadzanybyłtenobyczajdlapodnoszeniapopularnościwładcy.Wokresach
przywracaniaopłat,byliznichjednakzwalnianiobywateleszczególniezasłuże-
ni(politycyiwojskowi).Gościobsługiwaliichniewolnicyisłużącyzatrudnieni
wtermach,wtymkwalifikowanifryzjerzy,cyrulicy,medycy,uzdrowiciele,ma-
nikiurzyści,masażyści,trenerzyiinstruktorzygier.Wieczoramiwynajmowano
termydlaprywatnychprzyjęć,zachowałysięotworywścianachdomocowania
lamp,wskazującenatożeipozachodziesłońcawtermachbywaligoście[Honour
2011,Pevsner1997,Słapek2010].
Termy,pozaRzymem,stawianowewszystkichwiększychmiastachImpe-
rium,czasamiwludniejszychośrodkachpokilkaobiektów:wPompeach(Termy
Stabiana,TermyForum),naprowincjiwAfrycePółnocnej-LeptisMagna(Ter-
myHadriana),napółnocyEuropywTrewirze(TermyCesarskie),wBath(Termy
Rzymskie).
TermywrzymskichmiastachwokresieschyłkuCesarstwapodupadły,
wczasiekolejnychwojenioblężeńmiast,trzęsieńzieminiszczonebyłykon-
strukcjebudowli,cysternyiakwedukty,przybrakśrodkówimożliwościod-
budowy-wymuszałotoichzamykanie.Rzymskietermyprzestałyostatecznie
funkcjonowaćwokresiewczesnegośredniowiecza,naogółniszczałyrozbiera-
nedlapozyskiwaniacennychmateriałówbudowlanych(marmur,rzeźby,pła-
skorzeźby,cegły).WXVIwiekunajlepiejzachowanaczęśćantycznychrzym-
skichTermDioklecjanazostałaprzekształconawedługplanówbudowlanych
przygotowanychprzezMichałaAniołanakościółS.MariadegliAngeli(frigi-
darium).Zewzględunaniezwyklekorzystnewarunkiakustyczneiniezwykłą
romantycznąscenerię,wzachowanychruinachtermrzymskich(Karakali,Dio-
klecjana)współcześnieorganizowanesąkoncertymuzykipoważnejispektakle
operowe.Wroku1999wTermachKarakalimiałmiejscesłynnykoncertTrzech
Tenorów:PlacidoDomingo,JoseCarrerasa,LucianoPavarottiegozudziałem
ponad6000widzów.Doczasówwspółczesnychzachowałysięwdobrymstanie
TermywBath(południeWielkiejBrytanii),połaciniemiejscowośćnazywana
