Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.1.PEREGRINARENECESSEEST,VIVERE
NONESTNECESSE.LUDWIKSPITZNAGLA
POETYCKIEPODRÓŻENAWSCHÓD
IdolemLudwikaSpitznaglabyłVascodaGama1.Wswejwyobraźnimło-
dzieńczej,podsycanejlekturąopodróżnikach,chciał,jakoni,przebywaćmo-
rza,zdobywaćniedostępnelądy,odkrywaćnieznaneświatukrainy.Chciałbyć
wielkimbohaterem,kreacjążycianamiaręliterackiegoeposu.Gdymarzenia
owyprawachzaczęłyprzybieraćkształtrealny,zasmucony,żeto,cobyłopragnie-
niemioczekiwaniem,celemidążeniem,możestaćsięzamomentfaktem,po-
czułutratęswejwłasności-marzeń.Costałosiępóźniej,niewiadomo.Biografia
Spitznaglajestzlepkiemlegendimitów,jakiepowstawaływkręgachwileńskich
pojegośmierci,skądpromieniowałydosalonów,tworzącwokółmłodegoorien-
talistyatmosferętajemnicy,wypełnionąkobiecymiwestchnieniamiipodziwem,
ażprzylgnęłodońmianovpolskiegoWertera”2.Krótkie,bozaledwiedwudzie-
stoletnie,życieSpitznaglaobciążajązwiastunyprzyszłych,wybitnychosiągnięć
itragicznieniezrozumiała,rzekomowerterycznaśmierć.Oilefaktyzżyciado-
skonalezapowiadającegosiępoetyitłumaczazostałyrozpoznaneielementarnie
uporządkowane,otylekońcowednijegoegzystencji(poostatnimspotkaniu
zwileńskimkręgiemznajomych,wtymzJuliuszemSłowackim3)przesłoniętesą
1Zob.A.E.Odyniec,Listyzpodróży,t.1,Warszawa1961,s.459.
2BiografiaSpitznagla,mimopodjętychpróbjejprostowaniaprzezW.Czernobajewa
(LudwikSpitznagel.EpizodizistoriijunostiJ.Słowackogo,vSlavia”1935,z.1-2,s.112,137),
W.Derejczyka(LudwikSpitznagel,przyjacielSłowackiego,uzup.R.Leszczyński,Warszawa
1994)orazJ.M.Rymkiewicza(DoSnowiaidalej…,Kraków1996),atakżeS.Burkota(Ta-
jemniceLudwikaSpitznagla,[w:]PraceofarowaneHenrykowiMarkiewiczowi,red.T
.Weiss,
Kraków1984,s.113-130),wymagajeszczeskrupulatnychposzukiwań.Konkretneustale-
nia,opartenadokumentacjiarchiwalnej,opublikowałD.Kukuć,GlosadobiografiLudwika
SpitznaglairodzinySpitznaglów,vRuchLiteracki”2011,nr3,s.323-329;stanowiąone
uzupełnienieisąniekiedypolemicznewobecuzgodnieńM.Kameli,SpitznagelLudwikFer-
dynand,[w:]PolskiSłownikBiografczny(dalejPSB),t.41,Warszawa-Kraków2002,s.136.
3Miałotobyćwznowienieichznajomościidawnejzażyłości,cooznacza,żena
pewienczastaprzyjaźńostygła.Por.C.Bobolewski,ZespuściznyrękopiśmiennejLudwika
WładysławaSpitznagla,[w:]KsięgaPamiątkowaKołaPolonistów,SłuchaczówUniwersyte-
tuStefanaBatoregowWilnie,Wilno1932,s.208;por.W.Derejczyk,LudwikSpitznagel,
przyjaciel…,s.31.
