Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AgnieszkaGromkowska-Melosik
Edukacja,(nie)równośćirywalizacja.
Teoretyczneinterpretacje
Zperspektywysocjologicznejedukacjapełnidwiepodstawowefunkcje:so-
cjalizacyjnąiselekcyjną.Pierwszaznichodnosisię,wnajogólniejszymwy-
miarze,dokształtowaniatożsamościczłowieka.Drugazwiązanajestzrolą
edukacjijakojednegozczynnikówkształtowaniastrukturyspołecznej.Te
dwiefunkcjesązesobąnierozerwalniezwiązane.Wsocjologiiedukacjiist-
niejąróżnorodneteoriepróbującewyjaśnićspecyfikęwymienionychwyżej
funkcji.Donajczęściejprzywoływanychnależą:funkcjonalizmstrukturalny,
teoriareprodukcjiekonomicznejikulturowej,pedagogikakrytycznawraz
zteoriąoporu,atakżepostmodernizmipoststrukturalizm.Wsamejtylko
książceZbyszkaMelosikaUniwersytetispołeczeństwo.Dyskurswolności,wiedzy
iwładzy
1
możnaznaleźćanalizywielubardziejprzyczynkarskichpodejśćwy-
jaśniającychprocesysocjalizacjiiselekcjipoprzezedukację.Należyzaliczyć
donichnaprzykładkoncepcjęmerytokracjiikapitałuludzkiego,kredencja-
lizm,teorięmaksymalnejutrzymywanejnierówności,teorięregulowania
aspiracjiczywreszciekoncepcjęprzeedukowaniaiinflacjidyplomów.Nie
zamierzamichwszystkichrekonstruować,chociażdoniektórychodwołam
sięwsposóbbezpośredni.
Nawstępiepragnęstwierdzić,żeodpoczątkuwalkiorównośćtowłaśnie
zwiększeniedostępudoedukacjibyłojednymznajważniejszychkryteriów
zmianyspołecznej.Równieżiwewspółczesnychspołeczeństwachtowy-
kształceniestanowijedenznajistotniejszychfundamentówcałegosystemu
stratyfikacjispołecznej(jakpisząClaudiaBuchmanniEmilyHannum,zwią-
zanejesttoznfunkcjonowaniemformalnegoszkolnictwa(...)wprocesach
społecznegoróżnicowaniaorazspołecznejruchliwości”2).Minęłyjużczasy
1Z.Melosik,Uniwersytetispołeczeństwo.Dyskurswolności,wiedzyiwładzy,Kraków2009.
2C.Buchmann,E.Hannum,EducationandStratifcationinDevelopingCountries:aRevievof
TheoriesandResearch,nAnnualReviewSociological”2001,nr27,s.77.
