Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Budniak,Edukacjaspołeczno-przyrodniczadzieciwwiekuprzedszkolnymimłodszymszkolnym.
Podręcznikdlastudentów,Kraków2009
ISBN:978-83-7587-174-6,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009
18
Edukacjaspołeczno-przyrodnicza…
organizmuwszystkierzeczy,zjawiskaiczynnikiwystępującewewszechświe-
cieiznajdującesięnazewnątrztegoorganizmu6.
Wyróżniasięnastępująceelementyskładoweśrodowiska:
nieożywione(fizyczneczynnikiabiotyczne,fizykochemiczne),czylioddzia-
ływanienieożywionychelementówśrodowiskanaorganizmy,awśródnich:
czynnikiklimatycznetemperatura,ilośćświatła,wody,tlenu,dwutlenku
węgla,azotuiinnychgazów,ciśnienie,wiatr;
czynnikiedaficznegleba,ilośćskładnikówpokarmowych(makroele-
mentówimikroelementów),pH(odczyn),zasolenie,zawartośćsubstan-
cjitoksycznych,rzeźbępowierzchniZiemi;
ożywione(biologiczneczynnikibiotyczne,żywe),czyliświatroślinizwie-
rzątorazczłowiek7.
WymieniasiędwagłówneśrodowiskażyciaorganizmównaZiemi:lądowe
iwodne,znacznieróżniącesięodsiebiepodwzględemilościtlenu,dwutlenku
węgla,wahańtemperatury,ilościświatłaitp.,cowpływanawystępowaniewkaż-
dymztychśrodowiskodpowiednioprzystosowanychorganizmów8.Elementy
środowiskaczłowiekaprezentujeschemat1.
Schemat1.Środowiskoczłowiekastruktura
ŚRODOWISKOCZŁOWIEKA
kosmosfera
litosfera
geosfera
antroposfera
biosfera
atmosfera
socjosfera
wytwory
ludzkiej
działalności
fitosfera
hydrosfera
zoosfera
psychosfera
inosfera
kulturosfera
technosfera
Źródło:E.Frątczak,J.Frątczak:Edukacjaekologicznadzieciwwiekuprzedszkolnym.Ku-
jawsko-PomorskieStudiumEdukacyjne.Bydgoszcz1996,s.11.
Nażycieidziałalnośćczłowiekawpływająwszystkiewyszczególnionena
schemaciesfery.Kosmosfera,obejmującaoddziaływaniefalradiowych,promie-
niowaniasłonecznegoikosmicznego,ruchudobowegoirocznegoZiemi,oraz
geosfera,uwzględniającaukształtowaniepowierzchniZiemiwrazzpokrywą
6J.Strzałko,T.Mossor-Pietraszewska(red.):Kompendium…,op.cit.,s.361.
7E.Pyłka-Gutowska:Ekologiazochronąśrodowiska.Przewodnik.Oświata.Warszawa1997,
s.16.
8Ibidem.