Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Budniak,Edukacjaspołeczno-przyrodniczadzieciwwiekuprzedszkolnymimłodszymszkolnym.
Podręcznikdlastudentów,Kraków2009
ISBN:978-83-7587-174-6,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009
20
Edukacjaspołeczno-przyrodnicza…
–stratosfera(gr.stratus–!warstwa’)sięgadookoło50kmnadpowierzchnię
Ziemi,temperaturapowietrzapodnosisięod–55ºCdotemperaturdodat-
nichwgórnejwarstwie13nawysokości50–55km;wwarstwietejwystępuje
niewieleparywodnejitylkopoziomeruchypowietrza;powietrzejestrzad-
szeizmniejszasięjegociśnienie;wgórnejwarstwiestratosferyznajduje
sięwarstwaozonowa(ozonosfera),pochłaniającapromienieultrafioletowe
Słońca14;
–stratopauza–warstwaprzejściowamiędzystratosferąimezosferąnawyso-
kości50–55kmnadpowierzchniąZiemi;
–mezosfera(gr.mèsos–!środkowy,pośredni’15)sięgadowysokościokoło80km
nadpowierzchnięZiemi,temperaturaspadado–80ºC;wtejwarstwiewy-
stępująobłokisrebrzyste,aciśnienieatmosferycznejest200razymniejsze
niżprzypowierzchniZiemi;
–mezopauzaostałejujemnejtemperaturzenawysokości80–85km;
–termosfera(gr.thérmē–!ciepło,gorąco’),sięgadookoło1000km16,strefa
stałegowzrostutemperatury,któradzielisięnadwiepodwarstwy17:
•jonosferę–dowysokości800–1000km;odużejkoncentracjijonów
ielektronów,wktórejzachodząprocesyjonizacji;odniejodbijająsięfale
radiowe;wtejwarstwiewystępujązaburzeniaodpowiedzialnezapowsta-
waniezorzypolarnej,nocnegoświecenianiebaiburzmagnetycznych;
•egzosferę(gr.éksō–!nazewnątrz’)występujeodokoło800kmnadpo-
wierzchniąZiemidonieokreślonejbliżejgranicy(nawetdo20000km–
tzw.koronaZiemi)18.
Składchemicznypowietrzaatmosferycznego
Powietrzeatmosferyczneskładasięznastępującychgazów:azotu,
tlenu,dwutlenkuwęglaorazgazówszlachetnych.Wżyciuczłowiekanajważ-
niejsząrolęodgrywajątlenidwutlenekwęgla,azot–pomimo,żeznajdujesię
wpowietrzuwnajwiększejilości–wprocesieoddychanianiemawiększego
znaczenia.
Przeciętnyskładprocentowyśrednichobjętościgazówzawartychwpowie-
trzuprzedstawiasięnastępująco:składnikistałe:azot–78,08%,tlen–20,95%
igazy:argon,neon,hel,metan,wodór,ksenon–około0,93%;składnikizmien-
ne:parawodna–0–4%,dwutlenekwęgla–0,0351%iwśladowychilościach:
13Z.Kaczorowska:Pogodaiklimat,op.cit.,s.37.
14G.D.Roth:Pogodaiklimat.Przeł.Z.Woliński.ŚwiatKsiążki.Warszawa2000,s.24.
15Z.Sorbjan:Meteorologia…,op.cit.,s.42.
16Ibidem.
17Z.Kaczorowska:Pogodaiklimat,op.cit.,s.41.
18Ibidem,s.41–42.
