Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Budniak,Edukacjaspołeczno-przyrodniczadzieciwwiekuprzedszkolnymimłodszymszkolnym.
Podręcznikdlastudentów,Kraków2009
ISBN:978-83-7587-174-6,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009
Rozdział1.
Środowiskoiczłowiek
25
potrzebnądoprocesówfotosyntezy,jestpodstawowymźródłemskładnikówpo-
karmowychipierwiastkówśladowychniezbędnychdoichprawidłowegowzro-
stu,wreszciestanowidlaroślinpodłożeumożliwiająceimwyrastaniewkierunku
słońcaiwydajnąfotosyntezę.Roślinywodnepobierająwszystkiepotrzebnesub-
stancjezotaczającejjewody37.
Glebynajlepszedlaroślinsąstalewzbogacanewskładnikimineralnewy-
mywanezeskałprzezwodę.Gnicieirozkładmartwychroślinorazzwierząt
zasilająglebęwniezbędnedowzrostuzwiązkichemicznezwaneskładnikami
pokarmowymi,atakżewewłóknistymateriał–próchnicę.Wrazzdeszczemdo
glebyprzenikająskładnikipokarmowe,któredostająsiędoatmosferywwyni-
kunaturalnychprocesów(np.wybuchywulkanów)orazdziałalnościczłowie-
ka.Najlepszeglebypowstająnakruchychibogatychwminerałyskałach;gleby
tezewzględunaskładchemicznytychminerałówsąniecozasadowe.Zeskał
twardszych(np.granitu)powstająglebyuboższewskładnikipokarmoweilekko
kwaśne.Wilgotneterenyobfitująwglebybardzokwaśneizawierająceniewielkie
ilościskładnikówpokarmowych38.
Właściwościfizyczno-mechanicznegleby
Glebajestzbudowanazogromnejilościcząsteczek,międzyktó-
rymiznajdująsięprzestrzeniewolne,tzw.pory.Wielkość,rodzajiukładcząste-
czekmajądecydującywpływnaprocesyprzebiegającewglebie.
Najważniejszymicechamifizyczno-mechanicznymiglebysą:porowatość,
przepuszczalność,przewiewność,włoskowatośćitemperatura.
–Porowatość–oznaczastosunekogólnejobjętościwolnejprzestrzenidoob-
jętościziaren.Zależnieodrodzajuglebyporowatośćmożebyćmniejsza
lubwiększa.Jestonaodwrotnieproporcjonalnadowielkościcząsteczek.
Imwiększecząsteczki,tymmniejszaporowatość(np.żwir–około35%)
iodwrotnie,immniejszecząsteczki,tymwiększaporowatość(np.piasek–
około45%).
–Przepuszczalność–jestzależnaodszybkościprzechodzeniawodyprzezgle-
bę.Bardzoważnajestprzytymgrubośćuziarnienia;imuziarnieniewiększe,
tymwiększaszybkośćprzesączaniawody.
–Przewiewność–bardzoważnacechawarunkującaprzechodzeniepowietrza
igazówdogleby.Zdolnośćprzepuszczaniapowietrzainatlenieniagleby
jestważna,zwłaszczawprocesachsamooczyszczania,tzn.przyrozkładzie
nieczystościusuwanychdogleby.
37Por.J.Grzesica:Ochronaśrodowiskanaturalnegoczłowieka.Wyd.Św.Jacka.Katowice
1993.
38Por.M.Scott:Ekologia,op.cit.,s.16.
