1.WPROWADZENIE
narodowe.Wpierwszymprzypadkujesttowymianapracynadobraiusługi(rozdział4),
wdrugimzaśwymianabieżącejkonsumpcjinaprzyszłą(rozdział6).Wreszciewymiana
aktywówtakichjakakcjeczyobligacjemożeprzynosićkorzyściwszystkimkrajom,
pozwalającnadywersyfikacjęichbogactwaizmniejszającryzykowahańichdochodu
(rozdział20).Teniewidoczneformywymianyprzynosząkorzyścitaksamowymierne,jak
tezdostawświeżychowocówzAmerykiŁacińskiejdosklepówwTorontowlutym.
Jednakoilehandeljestnaogółkorzystnydlaspołeczeństwjakocałości,otylemoże
sięzdarzyć,żeniektóregrupyspołecznewdanymkrajumogąponosićstratyzpowodu
liberalizacjiwymiany–innymisłowy,handelmasilnywpływnapodziałdochodunaro-
dowego.Wpływhandlunapodziałdochoduoddawnabyłprzedmiotemzainteresowania
ekonomistówzajmującychsięteoriąhandlu.Zauważylioni,że:
–
handelmiędzynarodowymożeniekorzystnieoddziaływaćnagrupywłaścicieli
zasobówHprzypisanych”dogałęzikonkurującychzimportem,czyliniemogących
znaleźćzatrudnieniawinnychgałęziach.Przykłademtegomogąbyćspecjalistycz
-
nemaszyny,np.krosnatkackie,któretracąnawartościwskutekwzrostuimportu
tekstyliów,lubpracownicyowyspecjalizowanychumiejętnościach,np.rybacy,
którychwartośćpołowówmalejewskutekimportuowocówmorza;
–
handelmożewpływaćnazmianępodziałudochodumiędzyszerokiegrupy
społeczne,takiejakpracownicyiwłaścicielekapitału.
Dyskusjenatentematszybkoprzeniosłysięzuczelnidośrodowiskpolitycznych,
gdytylkookazałosię,żerealnewynagrodzenianiskowykwalifikowanychpracowników
wStanachZjednoczonychobniżająsię,mimożekrajjakocałośćstajesięcorazbogat-
szy.Wielukomentatorówprzypisujetakirozwójwydarzeńwzrostowiznaczeniahandlu
międzynarodowego,zwłaszczaszybkiemuwzrostowieksportudóbrprzemysłowychzkra-
jówoniskichpłacach.Ocenategostwierdzeniastałasięważnąkwestiądlaekonomistów
zajmującychsięmiędzynarodowymistosunkamigospodarczymiijestgłównymtematem
rozdziałów4–6.
1.1.2.Strukturahandlumiędzynarodowego
Ekonomiściniesąwstanieanalizowaćskutkówhandlumiędzynarodowegoanizalecać
rządomzmianwpolitycehandlowej,dopókiniesąpewni,żeteoria,którąsięposługu-
ją,wystarczającodobrzeodzwierciedlarzeczywisteprzepływyhandlowe.Dlategopróby
wyjaśnieniastrukturyhandlumiędzynarodowego–ktoicokomusprzedaje–stałysię
ważnymcelemdlaekonomistówzajmującychsięekonomiąmiędzynarodową.
Niektóreaspektycharakteruhandlusąłatwedozrozumienia.Klimatizasobynatu-
ralnedobrzetłumaczą,dlaczegoBrazyliaeksportujekawę,ArabiaSaudyjskazaśropę
naftową.Jednakwiększośćobserwowanychstrumienihandlumanaturędużobardziej
skomplikowaną.DlaczegoJaponiaeksportujesamochody,podczasgdyStanyZjedno-
czoneeksportująsamoloty?WpoczątkachXIXw.angielskiekonomista,DavidRicardo,
31