Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
610
DariuszRosati
stępnychsześciumiesięcysytuacjaszybkosiępogarszała.Mimoogłoszenia
wlutym2010r.przezRadęministrówfinansówigospodarkipaństwczłonkow-
skichUE(ECOFIN)gotowościudzieleniaGrecjiwsparciafinansowego,kraje
strefyeuroniebyływstanieporozumiećsięcodoformiwarunkówtejpomocy.
Naprzeszkodziestałbezprecedensowycharakterkryzysu,brakwcześniejusta-
lonychprocedurorazróżnicezdańpomiędzyposzczególnymikrajamicodo
tego,czyGrecjiwogólenależyudzielićpomocy,ajeślitak,tonajakichwarun-
kach.Niezdolnośćdoosiągnięciaszybkiegoporozumieniapodsycałaniepew-
nośćnarynkachfinansowych.Wmaju2010r.rentownośćgreckich2-letnich
obligacjiprzekroczyła15%irządgreckizmuszonybyłzwrócićsięoficjalnie
opomocdoUniiEuropejskiejidoMFW
,ponieważniebyłwstanierefinanso-
waćdługupublicznegopożyczkaminarynkachfinansowych.OstatecznieGrecji
udałosięuniknąćbankructwatylkodziękitemu,żepaństwastrefyeuro–po
kilkumiesięcznychwahaniachisporach–zdecydowaływreszcie2maja2010r.
oudzieleniujejskoordynowanejpomocyzudziałemMFW
,a9majazadekla-
rowałyutworzenieeuropejskiegomechanizmustabilizacyjnego.
Greckiepizodrodziwieleważnychpytańcodokondycjifinansowejiperspek-
tywstrefyeuro.Bodajnajważniejszejestpytanie,jakmogłodojśćdosytuacji,
wktórejjedenzkrajówczłonkowskichstrefyeuroznalazłsięnakrawędziban-
kructwa.Bezudzieleniananieodpowiedzitrudnobędziesensownieodpowie-
dziećnainneważnepytanie,comianowicienależyzrobić,abyzapobiecpodob-
nymkryzysomwprzyszłości.IstniejącywUEsystemregułfiskalnychwymaga,
abywtrosceokondycjęiwiarygodnośćwspólnejwalutykrajeczłonkowskieuni-
kałynadmiernegodeficytuiabykoordynowałyswojąpolitykęfiskalną.Wszcze-
gólnościzakazanyjestdeficytpowyżej3%PKBidługpublicznypowyżej60%
PKB,awśrednimokresiekrajeczłonkowskiepowinnyutrzymywaćswebudżety
wrównowadzelubwykazywaćnadwyżkę.TymczasemwprzypadkuGrecjideficyt
budżetowysystematycznieprzekraczałdozwolonypoziom3%,adługpubliczny
odwielulatwahałsięwgranicach100%PKB.Grecjaniejestzresztąwyjątkiem.
Winnychkrajachstrefyeuroteżdochodziłoczęstodonaruszeniaistniejących
regułfiskalnych,apoziomdługupublicznegowcałejstrefieeurowokresiefunk-
cjonowaniawspólnejwaluty(wlatach1999–2009)nigdyniezszedłponiżej65%.
Celemniniejszegoartykułujestpróbaocenysystemuzarządzaniastrefą
eurowświetlekryzysugreckiegow2010r.Wszczególnościchodzioodpo-
wiedźnadwapytania:popierwsze,dlaczegoistniejącywUE(UGW)system
kontroliikoordynacjipolitykifiskalnejposzczególnychpaństwniezapobiegł
kryzysowi,orazpodrugie,conależyzrobić,abyprzywrócićskutecznośćdziała-
niategosystemuwprzestrzeganiudyscyplinyfiskalnejprzezkrajeczłonkowskie
strefyeuro.Formalnierzeczbiorąc,przeprowadzonaanalizaiwnioskidotyczą
systemuzarządzaniafiskalnegowramachUniiGospodarczo-Walutowej,ale
faktycznieodnosząsiędocałejUniiEuropejskiej(choćniektórekraje–Wielka
BrytaniaiDania–korzystajązwyłączeńspodpewnychzapisówobowiązują-
cychwUGW).
