Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kierunkizmianwsystemiezarządzaniafiskalnegostrefąeuro
615
c)
obowiązekutrzymywaniarównowagibudżetowejwśrednimokresie
(wśrednimokresiebudżetpowinienbyćzrównoważonylubwykazywać
nadwyżkę)2.
Działaniadyscyplinująceprzewidzianezapisamipaktudzieląsięnadwieczęści:
częśćprewencyjną,któramaexantezapobiegaćpowstawaniunadmiernegodeficy-
tu,iczęśćkorekcyjną,któramaeliminowaćnadmiernydeficytexpost.Częśćpre-
wencyjnaobejmujesystemwielostronnegonadzoruikontroli,którynakładana
państwaczłonkowskieUGWnależącedostrefyeuroobowiązekprzedkładaniaco
rokuprogramówstabilności(stabilityprograms),anapaństwanienależącedostre-
fyeuro(państwaczłonkowskieUGWobjętederogacją)obowiązekprzedkładania
programówkonwergencji(convergenceprograms).Programytesąprzedmiotem
ocenyprzezKomisjęEuropejskązpunktuwidzeniaprzestrzeganiaregułfiskalnych
oraz–wodniesieniudokrajówobjętychderogacją–zpunktuwidzeniastopnia
wymaganejkonwergencjinominalnej.Komisjasporządzasprawozdanieiprzedkła-
dajeRadzie,któramożepodjąćdziałaniamającenaceluwzmocnieniedyscypliny
fiskalnejwpaństwachczłonkowskich.Częśćkorekcyjnaobejmujeproceduręnad-
miernegodeficytu(EDP),któramanaceludoprowadzeniedoobniżeniadeficytu
dodopuszczalnegopoziomu,iprzewidujemożliwośćzastosowaniasankcjifinanso-
wychwobeckrajów,któreniewykonujązaleceńnaprawczychiuporczywieuchyla-
jąsięodobowiązkuunikanianadmiernegodeficytu.
RegułydyscyplinującefinansepublicznewramachUEbyłyprzedmiotemdość
powszechnejkrytyki.Popierwsze,podnoszonoicharbitralnośćibraksolidnychpod-
stawteoretycznych[Buiter,Corsetti,Roubini1993,s.57–100;Wyplosz2002;Fatas,
Mihov2003].Podkreślano,żenieistniejepowszechnieakceptowanateoriaoptymal-
nychrozmiarówzadłużeniapublicznego.Wtymświetlewymógrównowagiśrednio-
okresowejmożebyćkwestionowany,ponieważprowadzidozerowegozadłużenia,co
niemusibyćoptymalnezpunktuwidzeniaużytecznościspołecznej(przyzałożeniu,
żeistniejedodatniaspołecznastopadyskonta).Podrugie,częśćautorówwskazywała
nanadmiernąrestrykcyjnośćprzyjętychreguł.Podkreślano,żewramachuniiwalu-
towej,gdyposzczególnekrajezostająpozbawionesamodzielnejpolitykipieniężnej
ikursowej,politykafiskalnajestjedynyminstrumentemmakroekonomicznympo-
zwalającymłagodzićskutkiszokówasymetrycznych[Eichengreen,Wyplosz1998,
s.67–113;Melitz2000,s.3–22;EMUandEconomic...2002].Tymczasemprzyjęte
regułyfiskalnenadmiernieusztywniająpolitykęfiskalnąpoprzeznałożenienanią
ilościowychograniczeń,copowoduje,żeskutecznośćpolitykifiskalnejjakoinstru-
mentustabilizacjimakroekonomicznejulegaograniczeniu.DeGrauwe[2000]uwa-
żał,żetwórcySGPzbytjednostronniekierowalisięobawąoniestabilnośćdeficytu
2Regułya)ib)sąbezpośrednioprzeniesieniemodpowiednichzapisówTraktatu
zMaastrichtiprotokołunr12dołączonegodotraktatu.Regułac)niemaodpowiednikawtrak-
tacieizostaławprowadzonaformalniewpostaciRezolucjiRadyUE.Wtraktacieistniejejesz-
czejednaregułafiskalna.JestniązakazwykupudługówzadłużonychpaństwczłonkowskichUE
przeznarodowebankicentralne,EBC,inneinstytucjeUEirządypozostałychpaństwczłon-
kowskichUE,orazzakazuprzywilejowanegodostępurządówpaństwUEdokrajowychinsty-
tucjikredytowych(art.123TFUE).
