Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
elegijnośćromantyczna
|
23
nikówdopoetykiiretorykidobyklasycyzmu,Brodzińskibardzo
szybkoizręczniemodyfikujejegoznaczenie.Otobowiemsmak
niewielemawspólnegozzasadąstosowności.Jegogłównymcelem
jestzatoprzykucieuwagidotematu,któryzewzględunaswój
charakter(Wtęsknota,śmierć,nieszczęśliwamiłość”–Oelegii,
s.195)wydajesięBrodzińskiemuzbytpowszechnyi,wkonse-
kwencji,dobrzeznany.Nienależyzatem–takajestradakrytyka
–pławićsięwsmutkach,zawszelkącenęunikaćwesołościczy
epatowaćczytelnikapustymi,bozbytczęstopowtarzanymiprzy-
miotnikami.Rzeczwyglądazgołainaczej–wdobrejelegiidomi-
nujespokojne,melancholijnerozmarzenie,któremutowarzyszynie
pełneżałościwyrzekanienalos,aledobrzezestrojonyiprzyjemny
dlauchawiersz:Wmelancholicznaśpiewność,stosowneużyciedłu-
gichikrótkichzgłosek”(Oelegii,s.195).Definiującwtensposób
elegię,Brodzińskizrywawięczdośćistotnątradycjągenologiczną
(zakorzenionąwstarożytnościipotwierdzonąprzezpoetykinorma-
tywneklasycyzmu).Zostajezato(wrazzprzywoływanymwcześniej
Schillerem)dłużnikiemrenesansowychteoretykówgatunku,którzy
–jakwspomnianyjużKochanowski,FrancescoRobortelloczyJu-
liusCaesarScaliger–mniejsząwagęprzywiązywalidometrumczy
teżinnychformalnychwyznacznikówelegii,większązaśdoemo-
cjonalnejsytuacjipodmiotulirycznego,rozważańpoświęconych
naturzeczasuorazdoopisucharakterystycznejprzestrzeni
30
.Te
trzyzagadnieniawyznaczająteż,jaksądzę,porządekcałejrozpra-
wyBrodzińskiego,będącej–zgodniezprzywoływanymiwcześniej
opiniamibadaczy–jednąznajbardziejdojrzałychpróbdefinio-
waniaelegiinagrunciepolskimwXIXwieku31.
Krytykszczególnieczęstopowracadopierwszegoznich,czyli
dokwestiipodmiotuelegijnego,któryscharakteryzowanyzostał
wdwóchwymiarach.Przedewszystkimjesttopodmiotulegający
wpływomtego,cowobecniegozewnętrzne.Wtymsensiejeston
niestabilny,ponieważojegozachowaniuorazsamopoczuciudecy-
dująprzesłankiodniegosamegoniezależne.Pragnączadomowić
sięwświecie,przywiązujesiędomiejsc,rzeczyorazludzi–wy-
rzekasięzatemwolnościisuwerenności,ponieważposzukujeładu
iporządku,którewynikajązzakorzenienia.Egzystencjalnemunie-
pokojowiusiłujeprzeciwstawićwiaręwwartościtrwałe.Dostrzec
