Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Prawidłowyprzebiegprzemian,jakiezachodząwjajnikuibłonieśluzowejmacicy
orazwwieluinnychnarządach,zależyodhormonówpłciowych(rycina3-2).Pozosta-
jącepodkontroląkorymózgupodwzgórzewydzielaczynnikuwalniający–RF(releasing
factor)lubRH(releasinghormone),zwanytakżegonadoliberyną.Regulujeonwydzie-
laniehormonówgonadotropowychprzezkomórkiczęścigruczołowejprzysadki.Hor-
monygonadotropowewpływająnadojrzewaniepęcherzykówjajnikowych,owulację,
rozwójciałkażółtegoorazwydzielanieestrogenówiprogesteronu.Zkoleiteostatnie
hormonysterującyklemprzemianwbłonieśluzowejmacicy.
FSH(hormonfolikulotropowy,folitropina)wpływanawzrostidojrzewaniepęche-
rzykówjajnikowychoraznawydzielanieestrogenówprzezkomórkiwarstwywewnętrz-
nejosłonkipęcherzyka.
LH(hormonluteinizujący,lutropina)wpływanadojrzewaniepęcherzyków,dopro-
wadzadopęknięciadojrzałegopęcherzykaiuwolnieniaoocytu(owulacji),jestodpo-
wiedzialnyzatransformację–przekształceniekomórekziarnistychwkomórkiluteino-
we,komórekwarstwywewnętrznejosłonkipęcherzykawkomórkiparaluteinowe
ciałkażółtegoorazpobudzadowydzielaniaprogesteronuiestrogenów.
LTH(hormonlaktotropowy,prolaktyna)uniektórychzwierzątwpływanawydzie-
lanieciałkażółtegooraznarozpoczęcielaktacji,uczłowiekawyzwalaipodtrzymuje
proceslaktacji.
Wcyklurozrodczym(reprodukcyjnym;złac.re–powtórzenie,producto–wytwa-
rzać)możnawyróżnićdwanakładającesięnasiebiecykle(ryciny3-5,3-6):
Xjajnikowy,któryodbywasięwjajniku,
Xmiesiączkowy,zachodzącywścisłejzależnościodzmianwjajniku,wczasiektórego
przemianompodlegagłównieczęśćczynnościowabłonyśluzowejmacicy.
Wcyklujajnikowymwyróżnićmożnanastępującestadia:
Xstadiumpęcherzykowe–1.–14.dzień,
Xjajeczkowanie(owulacja)–14.dzień±l,
Xstadiumlutealne–14.–28.dzień.
Wcyklumiesiączkowym(menstruacyjnym)trwającym28dni(tyle,ilemiesiąc
księżycowy)wyróżniasiętrzystadia:
Xstadiummiesiączki(złuszczania)(stadiummenstruationisveldesquamationis)–
1.–5.dzień,
Xstadiumwzrostu(stadiumproliferationis)–6.–14.dzień,
Xstadiumwydzielania(stadiumsecretionis)–15.–28.dzień.
Rycina3-2
Zależnościhormonalnewżeńskimcyklupłciowym(ośpodwzgórzowo-przysadkowo-jajniko-
wa).
38
