Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
drobnenaczyniaikrewwjamiepęcherzykowej.Naczyniakrwionośnesąważnedla
przyszłegokształtowaniasięciałkażółtego,dostarczająbowiemprzekształcającymsię
komórkomluteinowymlipoprotein(LDL)iinnychzwiązków.
Owulacjatrwaodokołominutydokilkuminut.Schemattegoprocesuprzedstawia
rycina3-4.Dojrzałypęcherzykjajnikowyprzesuwasiękuobwodowijajnika,osłonka
pęcherzykazrastasięzbłonąbiaławąiwytwarzasiętzw.znamiępęcherzyka(stigma).
Wtymmiejscunastępujewydalanie(uwolnienie)komórkijajowejdojamyotrzewnej.
Komórkajajowa(oocytIIrzędu)opuszczapęcherzykjajnikowyotoczonaosłoną
przejrzystąorazjednąwarstwąlubkilkomawarstwamikomórekziarnistychtworzących
wieniecpromienisty(coronaradiata).Następniezjamyotrzewnej,naskutekaktywne-
godziałaniastrzępkówjajowodu,dostajesiędoświatłajajowodu.Owulacjitowarzyszą
niekiedybólepodbrzusza(bólśródmiesiączkowy).Występujeonanajczęściej1–2dni
przedwzrostemtemperaturyciałalubteżdokładniewtymsamymdniu.Rzadziejdo
jajeczkowaniadochodzi3–4dniprzedwzrostemtemperatury,abardzorzadkodopie-
ro2dnipojejpodwyższeniu.Podwyższenietemperaturyciałao0,2–0,60Ctłumaczy
sięwpływemzwiększonegostężeniaprogesteronunapodwzgórze.Stężenieprogeste-
ronuwfazieowulacyjnejwynosi0,5–6ng/ml.Utrzymywaniesiępodwyższonejtem-
peraturyciałapoowulacjimożeświadczyćociąży.TużprzedowulacjąoocytIrzędu
dzielisięnaoocytIIrzęduipierwszeciałkokierunkowe.Każdaztychkomórekzawie-
rajedenchromosomX.OocytIIrzęduprzystępujedodrugiegopodziałumejotycznego
izatrzymujesięwstadiummetafazy.Podziałtenjestkontynuowanytylkowtedy,gdy
następujezapłodnienie.
Pojajeczkowaniuosłonkapęcherzykaorazwarstwaziarnistazapadająsię,fałdują
ipodwpływemLHpowstajegruczoł–ciałkożółte(corpusluteum).Okrespowsta-
wania,różnicowaniasięiwydzielaniaciałkażółtego,od14.do28.dnia,tostadium
ciałkażółtego–stadiumlutealne.Jestonobardziejstabilnepodwzględemczasutrwa-
niaodstadiumpęcherzykowego.
Wprawidłowym,28-dniowymcyklumiesiączkowymowulacjaprzypadana14.
dzień.Przywydłużonymcyklu,np.30-dniowym,owulacjamożenastąpić16.dnia,
aprzyskróconym,26-dniowym,12.dniacyklu.Sątojednakwyliczeniateoretyczne.
Owulacjamożebowiemwystąpićwkażdymokresiecyklumiesiączkowego.
Komórkiziarnisteprzekształcająsięirozrastająwwielobocznekomórkiluteinowe
(luteinoweziarniste),zawierająceżółtybarwnik,akomórkiwarstwywewnętrznej
osłonkipęcherzykawkomórkiparaluteinowe(luteinoweosłonkowe).Komórkilutei-
nowewydzielająprogesteron,prostaglandynęorazrelaksynę,natomiastkomórkipara-
luteinowe–estrogeny.Dalszezachowaniesięciałkażółtegouzależnionejestodlosów
komórkijajowej.
Jeżelikomórkajajowaniezostajezapłodniona,ciałkożółtepo10–12dniachzaczy-
nazanikać(luteoliza)iprzekształcasięwciałkożółtemiesiączkowe(corpuslu-
teummenstruationis),anastępniewbliznowatąstrukturęresztkową–ciałkobiaławe
(corpusalbicans).Jeżelinatomiastdochodzidozapłodnienia,ciałkożółterozrastasię
itworzyciałkożółteciążowe(corpusluteumgraviditatis).
Wydzielanaprzezsyncytiotrofoblastgonadotropinakosmówkowastymulujeczyn-
nośćciałkażółtegoitymsamympodtrzymujeciążęażdoczasuprzejęciaczynności
43
