Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
siębardziejdebatą,uwzględniającągłosypotencjalnychpolemistów,niż
narracyjnymmonologiem”28.
Emigracjapojawiasiętunieprzypadkowo.LiteraturęXX(aleiXXI)
wieku,jakzauważyłJerzyŚwięch,określiłbowiemswoisty,dwuznaczny
nsyndromwygnania”29.Wzorzecpostawyemigranta,zjakimmieliśmy
doczynieniawpowstającejnaobczyźnieproziepolskiej,przechodził
rozmaitezmiany,rozpięte,najoględniejrzeczujmując,pomiędzypresją
npatriotycznejmisji”askoncentrowaniemuwaginaproblemachegzy-
stencjalnychjednostki.Wkonsekwencji,nMożnabyłozostaćwygnań-
cem,nieruszającsięzdomu,poczućsięobcymtakżewśródswoich[ś]
wygnańcemstajesiękażdyoutsider,osobnik,któryzróżnychpowodów
znalazłsięnamarginesie[ś]wyobcowanieniejestsprawąmiejsca,ale
samopoczucia”30.
Poczuciewykorzenienia,problemyzwłasnątożsamościąiautoidenty-
fikacjąstałysięgłównymitematamiporuszanymiwnarracjachwydzie-
dziczonych,wygnanych,wyobcowanych.Wrezultacie,najważniejszy
wtychopowieściachbyłtoposdrogiiwpisywanieswojegoistnienia
wopozycje:dom-świat,ojczyzna-obczyznaczyswój-obcy31.Ale
pojęcienemigracji”-jakkonstatowałJerzyJarzębski-stałosięnniesto-
sownegdzieśodwyjazduzkrajuBarańczaka,którywyraźniezakazał
nazywaniasiebiewtensposób”32.Wopiniiwieluokreślenietozostało
zastąpionesłowemndelegacja”33.Wkonsekwencji,zmianyartystycznych
28D.Kołodziejczyk:SalmanRushdie.W:Współczesnapowieśćbrytyjska.Szkice.
Red.K.Stamirowska.Kraków1997,s.168.
29J.Święch:Nowoczesność.SzkiceoliteraturzepolskiejXXwieku.Warszawa2006,
s.94.
30Tamże,s.92-93.
31Zob.J.Pasterska:nLepszy”Polak?Obrazyemigrantawproziepolskiejnaobczyź‑
niepo1945roku.Rzeszów2008,s.136.Por.nKtokolwiekjesteśbezojczyznyś”.Topika
polskiejwspółczesnejpoezjiemigracyjnej.Red.W.Ligęza,W.Wyskiel.Łódź1995oraz
H.Gosk:Bohaterswoichczasów.Postaćliterackawpowojennejproziepolskiejotematy‑
cewspółczesnej.Wybranezagadnienia.Izabelin2002.
32Cyt.za:W.Browarny:Opowieściniedyskretne.Formyautorefleksyjnewprozie
polskiejlatdziewięćdziesiątych.Wrocław2002,s.178.
33Zob.D.Nowacki:Zawód:czytelnik.Notatkioproziepolskiejś,s.111.
15
