Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przeznomenklaturępartyjną.Widzianeprzezpryzmatkomunikatówata-
kiprasyitelewizjipublicznejnachrześcijańskąwizjęprzemiandokonują-
cychsięwkrajuinajejwyrazicielipozwalajądziśnapostawieniepytania
oprzyczynytakdefensywnejpostawybiskupówwtymprzełomowym
okresie”31.WątpliwościwyartykułowaneprzezJanaŻarynaskłaniajądo
postawieniapytania:naileautorzylistówpasterskichikomunikatów
wyrażaliwnichswojerzeczywistenastawieniedokomunistycznejdykta-
tury,anaileichprzekazbyłpopulistycznąreakcjąnaoczekiwaniaspołe-
czeństwa,zdecydowaniekrytycznienastawionegodokomunistówisys-
temutotalitarnego?
Autorksiążkimanadzieję,żeodpowiedzinawieletrudnychpytań
udasięznaleźćwtrakcieanalizyzebranegomateriałubadawczego,
azwłaszczatajnegodokumentuprzygotowanegoprzezSłużbęBezpie-
czeństwanaspecjalnezlecenieczynnikówrządowych.„Almanachbisku-
pówKościołakatolickiegowPolsce”byłprzeznaczonydowewnętrznego,
resortowegowykorzystaniaprzezludzizajmującychnajwyższepozycje
wstrukturzetotalitarnegosystemukomunistycznegowPolsce.Dokument
opisujem.in.nastawienie,atakżezachowanieposzczególnychczłonków
episkopatuwstosunkudowładzkomunistycznychwoceniefunkcjona-
riuszyIVDepartamentuMSWorazwyjaśniafunkcjeukrytetychzacho-
wań.Ponadtoujawniawewnętrznenapięciawepiskopacie,wktórym
zwolennicyprymasaJózefaGlempa,ugodowonastawionegodoreżimu
komunistycznego,ścierająsięzhierarchamireprezentującymisztywne
stanowiskowobecwładzpaństwowych32.Dlazewnętrznegoobserwatora
episkopatwlatachosiemdziesiątychwydajesięmonolitemodpornymna
zewnętrzneoddziaływania,zwłaszczasiłwrogichKościołowi.Biskupi
podczaskonferencjiplenarnychkolegialniepodejmowalidecyzjeizaj-
mowaliwspólnestanowiskadotycząceróżnychsprawspołeczno-poli-
tycznych.Nieulegajednakwątpliwości,żeichoficjalnestanowiskaiwy-
stąpieniabyłyefektemtrudnegokompromisuiwypadkowązróżnicowa-
nychpostawhierarchówwobecsprawującychrządyprzedstawicieliPZPR.
Episkopat„nazewnątrz”starałsięwystępowaćjakozintegrowanagrupa
reprezentującazbieżneprzekonania,interesyirealizującawspólnąpoli-
tykęwstosunkudoreżimukomunistycznego.Zopracowańhistorycznych,
31J.Żaryn,Wstępedytorski,w:KomunikatyKonferencjiEpiskopatuPolski1945-2000,
oprac.J.Żaryn,SekretariatKonferencjiEpiskopatuPolski,Pallottinum,Warszawa-Poznań,
2006,s.41-42.
32M.Kindziuk,KardynałJózefGlemp,ostatnitakiprymas,ŚwiatKsiążki,Warszawa
2010,s.210,224-225.
26