Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
WSTĘP
Mójgłównyzarzutwobectejredukcjizdańoprawie,likwidującejich
normatywnycharakter,poleganawskazaniu,żezawodzionawówczas,
gdychcemyzaznaczyćiwyjaśnićzasadnicząróżnicęzachodzącąpomię-
dzyludzkimzachowaniemsię,którejestjedyniepowtarzalne,atakim,
którekierujesięregułami0WtensposóbteoriaRossawyrzucazaburtę
cośbardzoważnegodlarozumienianietylkoprawa,aletakżewszelkiej
normatywnejstrukturyspołecznej0Metodologianaukempirycznychjest
wtymwzględziebezużyteczna0TrzebazastosowaćmetodęMhermeneu-
tyczną”,umożliwiającąobrazowaniezachowaniakierującegosięreguła-
mi,takjakprzedstawiasięonojegouczestnikom,gdyspostrzegająpewne
sposobypostępowaniajakozgodnelubnaruszającepowszechnieuzna-
wanestandardy0Wyjaśniającowądystynkcję,zasadniczą,jaksądzę,ko-
rzystamzpojęciaMakceptacji”preferowanegowzorupostępowaniajako
wskazówkiikryteriumzachowaniasię,awięcztego,conazywamMwe-
wnętrznympunktemwidzenia”0TeideesąrozwiniętewPojęciuprawa,
aczkolwiekwsposób,którydokońcamnieniesatysfakcjonuje0Krytycy,
aczkolwiekwysunęlizarzutywobecróżnychszczegółówmojejkoncepcji,
jednakwogólnościpowitalizzadowoleniemwłączenietychideidoteorii
prawajakoprowadzącychdowłaściwegopodejściahermeneutycznego0
WyjaśniającwesejuszóstymistotneróżnicepomiędzyMpoczuciem
byciazobowiązanym”,coRosswłączawswojąanalizę,awewnętrznym
punktemwidzeniatych,którzyakceptująregułę,dopuściłemsięjednak
pewnejnieścisłości0Zarysowałemdystynkcjępomiędzystwierdzeniami
wewnętrznymi,któremanifestująakceptacjęreguły,astwierdzeniami
zewnętrznymiustalającymilubprzewidującymiprawidłowościzachowa-
niasię,niezależnieodtego,czykierujesięonoregułami,czyteżnie0
Niestety,błędnienapisałem,żesłowanależącedosłownikanormatyw-
nego,np0Mpowinien”,Mmusi”,Mobowiązek”czyMpowinność”,sąużywa-
newłaściwiejedyniewstwierdzeniachwewnętrznych0Jesttopomyłka,
gdyżwyrazytakiesąnajzupełniejpoprawniestosowanewinnychtypach
stwierdzeń,wszczególnościwwypowiedziachprawnikówoobowiązkach
ipowinnościach,gdytreśćprawajestopisywana,niezależnieodtego,czy
matomiejscewprzypadkuwłasnegoczyteżobcegosystemu,atakże
bezwzględunato,czysamiautorzytakichstwierdzeńakceptująjejako
standardyzachowaniasię0Prawnicy,czyniąctak,wyrażajątreśćprawa
wsposóbnormatywnyzpunktuwidzeniatych,którzyuznajądanysys-
tem,alebezkoniecznościpodzielaniastanowiskatych,którychpostawę
opisują0StosującodróżnieniezaproponowaneprzezRaza,wspomniane
przezemniewcześniej,możnapowiedzieć,żedotykamytutajróżnicypo-
międzystwierdzeniamiobowiązkówprawnychczypowinnościModrywa-
nych”atakimistwierdzeniami,którewyrażająpostawęakceptacjiprzez
Mzaangażowaniesię”postroniereguł0Oczywiście,ci,którzywypowiadają
takieModrywające”stwierdzenia,musząrozumiećpunktwidzeniatych,
