Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Sólziemi”,czylitęsknotadoeposu
23
ne,ncierpliwypiechur”traktujewizerunkinświęte”–np.cesarzanawpiętym
wmundurkapralaDurkakrzyżu–tak,jakbybyłyżywe.
BógimiłościwiepanującyFranciszekJózefsprawują,wedlenczłowieka,
którywyszedłzciemności”(SZ29),pieczęnadświatem,dziękinimzwycięża
sprawiedliwość.PiotrNiewiadomskiokazujesięprowidencjonalistą.
JakzauważaZoyaYuriel,Piotrzajmujewłańcuchuistotbardzoniskista-
tus:nMiejscePiotrawhierarchiiistnieniajestdośćniskie–gdzieśnagranicy
świataludzi,zwierząt,roślin,anawetrzeczynieożywionych(ł)”41.Bohater
Soliziemiodczuważywyzwiązekzprzyrodą,atakżezprzedmiotami,zktórymi
sięstyka.JegonajwiększamiłośćtopiesBasikrólestwoprzedmiotów.Gdy
okazujesię,żeczernielickitragarzwyruszynawojnę,następujemomentpożeg-
naniazulubionąstacyjką.Zacytujemytenfragment:
Bardziejodrozłąkizżywymismuciłogorozstaniezeświatemrzeczymartwych.Temu
światuczułsiębliższyniżludziom.Sambyłtutajczymśwrodzajudźwigarastacyjnego.
Ateszyny,tekamienie,teprogi,czyżnienosiłynasobieśladówjegorąk,niebyłyprze-
siąkniętejegopotem?(SZ115)
RzeczymartwezatemobdarzaPiotrżyciem.
Hucułżyjewścisłejsymbioziezprzyrodą.Charakterystycznesąpodtym
względemdwa,oddaloneodsiebie,zdania.Wpierwszymrozdziale,gdynasz
bohaterspoglądałnanaczelnika,odczytującegowmilczeniutelegrafinformują-
cyorozpoczęciuwojny,zrodziłysięwnimzłeprzeczucia,ale:nNieboidrzewa
gouspokoiły”(SZ38).Przyrodawspółodczuwazbohaterem.Krowy,taksamo
jakPiotr,przeczuwająniejasnonadciągającązagładę:
Wkrowichchorałachodzywałysiępradawnesiłyżyciaiwegetacji,mlekaimacierzyń-
stwa.Bydłuzałamywałsięgłos,jakbywprzeczuciuszlachtuzów.Wtymżałosnymwo-
łaniuoulgę,oodpocznienie,osen,rozpoznałPiotrNiewiadomskigłoswłasnejduszy
(SZ59).
RównieżBas,wdniu,kiedyjegopandostałwezwaniedostawieniasięprzed
komisjąpoborową,tajemniczowyjedoksiężyca.Zagadkowepowinowactwo
łączyteżzaćmienieSłońcaorazpoprzedzającąjepanikęwśródptakówiowa-
dówześmierciąpapieżaiwybuchemwojny,anawetgrzechamiPiotra.Rytm
przyrody,czasu,jaksięokazuje,nniejestpoprostuzjawiskiemprzyrody,lecz
pewnąstronąmoralnegoporządkuświata”42.Tozbieżnośćzwczesnogreckim,
wpisanymwdziełaHezjodaiHomera,choćtakżezestarotestamentowymro-
zumieniemfenomenównaturyjakoznakówdanychodbogówlubBoga.
41Z.Yuriel,JózefWittlin,przeł.M.Szczubiałka,Warszawa1997,s.85.
42G.E.Lloyd,Czaswmyśligreckiej,przeł.B.Chwedeńczuk,[w:]Czaswkulturze,red.A.Zającz-
kowski,Warszawa1988,s.215.
