Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
E.Nowak,K.M.Cern,Ethoswżyciupublicznym,Warszawa2008
ISBN978-83-01-15402-8,©byWNPWN2008
4.Gwoliklasyfikacjinurtówetycznychirefleksji
podjętejwtejpracy
WPROWADZENIE
Rozpocznijmyodtego,żerefleksjanadnormatywnymiregulacjamiludz-
kiegożycia,nadzasadamietycznymi(moralnymiiprawnymi),kryteria-
misłusznego,prawomocnego,pożytecznego,cnotliwegoitp.działania
isądzenia,nadideałami,wartościamiiinnyminormatywnymipunktami
orientacyjnymiindywidualnejizbiorowejpraktykitoczysięnatrzech
poziomach:
(1)moralności,gdzieprzedmiotempoznaniaorazporządkująco-krytycz-
negonamysłujestrzeczywistystanregulacjietycznychiprawnych
wdanejspołeczności,atakżespecyfikaipoziomkulturymoralnej
tejżespołeczności,wrazzdziałaniamiiichnastępstwami,któresta-
nowiąurzeczywistnienieobowiązkówipowinnościwrozmaitych
dziedzinachżycia;
(2)etyki,którajakodziedzinateoretycznaproponujecałościowesy-
stemynormatywne,wskazującdlanichokreślonąlegitymację(źród-
ło),aczęstotakżezasięgstosowania(etykapraktyczna).Refleksja
etycznamacharakternormatywny,uprawianajesttradycyjniena
grunciefilozofiiirozważazasadnośćokreślonegosystemunormze
względunatakiekryteria,jakpotrzebaikorzyśćspołeczna(utylita-
ryzm),najwyższepryncypiummoralne(deontologia),własnadosko-
nałośćresp.„dzielność”moralna(etykaaretaiczna,Nietzscheańska
koncepcja„wolimocy”)itd.;
(3)wreszcietrzecipoziom,zwanymetaetycznym,należydorefleksji
badającejprawomocnośćsądówmoralnychodstronysemantycznej
iformalno-logicznej.Metaetyka,rezygnujączposzukiwania„ostatecz-
nych”iuniwersalnychkryteriówsłuszności,zajęłasięlingwistyczną
analiząsądówisystemównormatywnych,badającm.in.prawidłowość
wnioskowańwobrębietychsystemów.Donowszychjejustaleńnale-
żydefinicjafaktumoralnego,tzn.stanurzeczy,postulowanegoprzez
danązasadęmoralną(dlaporównania:termin„faktnaturalny”ozna-
czarzeczywistystanrzeczy);dopodstawowychzaśwywiedzione
ztrzechfunkcjijęzyka(opisowej,ekpresyjnejiapelatywnej)odróżnie-
niemiędzysądamideskryptywnymi(opisowymi)apreskryptywnymi
(apelującymiopodjęciedanegodziałania).
Refleksjapodjętawtejpracybędzieoscylowaćnapograniczudwóch
dziedzin:etykiimoralności.Zuwaginagłównyprzedmiotjejuwagitj.
ethospublicznywustrojudemokratycznymmaonacharakterzgruntu
27