Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘPTŁUMACZKI
OddajemydorąkCzytelnikapierwszyprzekładnajęzykpolskiEtyki
ArnoldaGeulincxa,będącyzarazemwogólepierwszymprzekłademnaję-
zykpolskidziełazespuściznyFilozofa.AutorEtykitosympatykkartezja-
nizmu,aleprzedewszystkimtwórcateoriiokazjonalizmu.Mimotegojed-
nak,gdymowaookazjonalizmie,zazwyczajjesttylkowspominanyimusi
zwykleustąpićmiejscaNicolasowiMalebranche>owi1.Chcielibyśmywięc
uzupełnićtęlukę,przedstawiającfaktyzżyciaipoglądyfilozoficzneGeu-
lincxa.WykorzystującsposobnośćzwiązanązwydaniemprzekładuEtyki,
przedstawimyprzedewszystkimsylwetkęFilozofa.Koncentrującsięzaśna
kolejachżyciaGeulincxa,niemożnaniezwrócićrównieżuwaginadwa
środowiskauniwersyteckiesiedemnastowiecznychNiderlandów:Louvain2
orazLejdę(Leiden);pierwszeznichwykształciłobowiemGeulincxa,drugie
stałosięwidowniąjegodziałańjakodojrzałegofilozofa.Wspomnimyteż
opercepcjimyśliRenéDescartes>awNiderlandach-myślitakistotnejdla
kształtowaniasięwłasnychpoglądówfilozoficznychGeulincxa.Zwróćmy
jednakuwagę,żedziękitemu,iżzapoznawałsięzfilozofiąkartezjańską
wśrodowiskachozłożonymdoniejstosunku,mającdostępzarównodopism
samegoDescartes>a,jakidopismjegoprzeciwników,mógł,mimowyraźne-
gozafascynowaniaDnowąfilozofiąD,pozostaćwstosunkudoniejkrytyczny.
KreślączaśpoglądyfilozoficzneGeulincxa,skoncentrujemysięnapodstawo-
wymdlaniegoproblemiewzajemnegooddziaływaniaduszyiciała.Omówi-
myteżgłównezałożeniajegometafizykizowymsłynnym:Quodnescis
quomodofiat,idnonfacis,któretozdanieczęstojestjedynymdlawielu,także
historykówfilozofii,znanymcytatemzdziełGeulincxa.Mamynadzieję,że
towprowadzeniepozwoliCzytelnikowilepiejzrozumiećpoglądyetyczne
1Por.np.:Wł.Tatarkiewicz,Historiafilozofii,Warszawa1988(lubinnewydania),t.II,
s.62,czyF.Copleston,Historiafilozofii,Warszawa1995,t.IV,s.176-179.Jedynapraca
wjęzykupolskimzawierającawięcejinformacjioGeulincxie,przedewszystkimjednakna
tematjegopoglądówfilozoficznych,to:L.Chmaj,Okazjonalizm.Genezairozwój,Warszawa
1937.
2Wpiśmiennictwiepolskimobokfrancuskiejpisowninazwytegomiastamożnaspotkać
takżedwieinnewersje:LeuvenorazLowanium.
