Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
1.Społecznaodpowiedzialnośćkorporacji:aspekthistorycznyiteoretyczny
widzeniaprawa,przedsiębiorstwotakiejesttraktowanejakindywidualnaosoba,
maobowiązkiiprawanapodobieństwoczłowieka.Innymisłowy,przedsiębiorstwo,
mającstatuskorporacji,traktowanejestprzezprawotak,jakbybyłoosobą
[Chryssides,Kaler,1999,s.235–236]
2
.
Korporacjadziałanazasadzieograniczonejodpowiedzialności.Wprzypadku
bankructwaspółkiakcyjnej,akcjonariuszetracąjedynieswójwkład,zaktóryobjęli
akcje.Posiadaonaprzeztozdolnośćmobilizowania,,wielkiegokapitału,,.
Wyemitowaneprzezniąakcjesątaksamopłynne,jakgotówka.Akcjonariusze
mająmożliwośćichsprzedażywkażdymmomencie,któryuznajązawłaściwy.
Korporacjażyjetakdługo,jakdługomakapitał.Osobowośćprawnaumożliwiajej
podejmowaniedziałań,zachowaniewłasnościiciągłościfunkcjonowaniawper-
spektywiedłuższejniżokresżyciajednejosobyiwzakresiewiększymodtego,jaki
dająmożliwościjakiejśosobylubgrupyosób.Akcjonariuszesąbowiemraczej
właścicielamispółki,aniejejmajątku.
,,Wobectegonaprawospółki,działającej
zapośrednictwemjejpracowników,dowykorzystaniamajątkuwsensieprawnym
niewpływajązmianystrukturywłasnościakcji.Bezwzględunatezmiany
wykorzystywaniemajątkutrwanadal,,[Chryssides,Kaler,1999,s.237].
Wielkimkorporacjom,zuwaginaichpozycjęrynkową(wieleznich,mając
statusponadnarodowychkorporacji,posiadakapitałyiosiągaobrotywiększeniż
niejednopaństwo),stawiasiędużewymaganiawzakresiespołecznejodpowiedzial-
ności.Powszechneżądaniaspołecznejodpowiedzialnościwspołeczeństwie
amerykańskim,odnosiłysiępoczątkowowłaśniedokorporacji.
Danefinansowedostarczająnajbardziejbezpośredniejmiarybogactwa
iwpływówtegorodzajuprzedsiębiorstw:,,...naświeciedziałaokoło63tysiące
korporacjimiędzynarodowychposiadających820tysięcyzagranicznychfilii,awartość
sprzedażywytworzonychprzezniewyrobówiusług(czyliprodukcjimiędzynarodowej)
wynosiła15680mldUSDw2000roku.Jesttowartość2,2razaprzewyższająca
rozmiaryświatowegoeksportu,,[WIR,2001,s.10,tab.I.1,zaZorska,2002,s.33].
,,Łącznawartośćproduktubruttowielkichkorporacjiorazichfiliistanowiokoło
25%światowegoPKB,adochodyprzewyższająPKBwielupaństwśredniej
wielkości,równieżPolski[Zorska,1998,s.48–49].,,Korporacjedominująwrealizacji
komercyjnychB+Riwtransferzetechnologii(pookoło70%),,[Kleinert,2001,s.
26].
,,WkrajachEuropyśrodkowejiWschodniejkorporacjeulokowałyokoło237
tysięcyfiliizagranicznychiprzedsięwzięć(naogółniedużych,przeciętnychinwestycji).
(...)Polskajestkrajemwiodącymwekspansjiinwestycyjnejwnaszymregionie,
oczymświadczynajwyższawartośćnapływuzagranicznychinwestycjibezpośrednich
(36,5mldUSD),,[Zorska,2001,s.33].
Wrazzezmianąwielkościprzedsiębiorstwazaszławięczasadniczazmiananie
tylkorolikorporacjiwrozwojugospodarczymispołecznympaństw,aletakże
icałegoświata,atymsamymiwrozumieniuspołecznejodpowiedzialności.
2RównieżiPolskawprowadziła–nawzórkilkuinnychpaństweuropejskich–ustawąz28
października2002odpowiedzialnośćpodmiotówzbiorowych(np.spółek)zaczynyzabronionepod
groźbąkary.Dotychczaspolskieprawokarneznałojedynieodpowiedzialnośćposzczególnychosób.
