Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Społecznaodpowiedzialnośćbiznesu–ryshistoryczny
1.2.Społecznaodpowiedzialnośćbiznesu
–ryshistoryczny3
15
JakpodkreślająznawcyproblemuwStanachZjednoczonych,naprzestrzeni
ostatnichstulatobserwowanesąistotnezmianywpoglądachteoretyków,
przedsiębiorców,rządówiszerokiejopiniispołecznejcodoideispołecznej
odpowiedzialnościbiznesu.NaprzełomieXIXiXXwiekuiwczasiepierwszej
wojnyświatowejwłaścicieleprywatni(częstorodziny)iakcjonariuszesamiprowadzili
korporacjeeuropejskieiamerykańskieiwznacznejmierzewedługwłasnego
uznaniadefiniowaliodpowiedzialnośćspołeczną.
Nabiblijnekorzeniekoncepcjispołecznejodpowiedzialnośćbiznesuwskazuje
Ewangeliabogactwa,amerykańskiegomagnatastalowegoA.Carnegie,go,wktórej
sformułowałonpierwsząwersjętejdoktryny(corporatesocialresponsibility).
Składałysięnaniądwiezasady:dobroczynności(charity)ipowierniczości
(stewardship)[Heald,1970;Frederick,1986].ObydwiezasadywywodząsięzBiblii.
Pierwszaznich,nakazującabogatymświadczyćnarzeczubogichczypotrzebujących,
nawiązujedoewangelicznejzasadybraterstwa.Tazasadawokresiebraku
sformalizowanegosystemuopiekispołecznejbyławyrazemprzejęcianasiebie
częściodpowiedzialnościzapoprawęwarunkówżyciaspołeczeństwa.Wokresie
uprzemysłowieniapotrzebyegzystencjalneszczególniedrastyczniewyprzedzały
zamożnośćibogactwopracownikówiichrodzin.Wychodzącnaprzeciwtym
potrzebomzinicjatywyprominentnychprzywódcówówczesnegoświatabiznesu
powstałpoprzednikdzisiejszegoUnitedFund,obejmującyzasięgiemcałeStany
Zjednoczone.Wtensposóbbizneswłączyłsięaktywniewrozwiązywanie
narastającychproblemówspołecznych.Zdotychczasowegodoświadczeniawynika
bowiem,żeprywatnadziałalnośćcharytatywnajestznaczniewiększawsytuacji,
gdypublicznapomocświadczonajestwograniczonymzakresie.
Przezwspółczesnychbiznesmenówbardziejakceptowanajestdrugazasada
–powierniczości.Zasadatakażetraktowaćludzibogatychjakozarządzających
dobremwimieniuinnychludzi,wzwiązkuzczympowinnioniużywaćswojego
bogactwawsposóbspołecznieakceptowany.Zasadapowierniczościinterpretowana
jestwięcjakodziałaniewinteresiepublicznymopartymnazaufaniuspołecznym.
Wśrodowiskubiznesupowszechnejestprzekonanie,żerzeczywiściewłaściciele
jakopowiernicyspołeczeństwamająwstosunkudoniegozobowiązania,jednak
podwarunkiem,żeichrealizacjawdługimokresieprzyniesiekorzyścitakżeim
samym.Ponadto,rozwójwielkichspółekakcyjnych,wielkichorganizacjiprzemys-
łowych,zmieniającychdoniepoznaniażyciespołecznewewszystkichpaństwach,
którychnieominęłarewolucjaindustrialna,zmuszałdozastanowienia,czywładza
skupionawrękachliderówprzedsiębiorczościniestanowipodstawydonałożenia
nanichspecjalnychobowiązków.
3Przyopracowaniutegoinastępnychczterechpodrozdz.tegorozdziałuautorkaskorzystała
zwcześniejszegoopracowania,zob.[Rybak,2001,s.23–47].
