Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pragnieżyć,pośródżycia,którepragnieżyć”
14
.Wedługmyśliciela
tradycyjnaetykaskierowanakuczłowiekowiniejestjuż
wystarczająca,potrzebnajesttakaetyka,któraswoimzakresem
obejmiewszelkieformyżycia.Schweitzerpisał:
Uważam,żepowinniśmyobchodzićsięlitościwiezewszelkimstworzeniem.
Wszelkie,nawetnajmniejsze,narażonejestnaból.Współczucienieznagranic.
Zwierzętasąnaszymibraćmi–takduże,jakmałe.Dopieroprzezuznanietego
dochodzimydoprawdziwegoczłowieczeństwa.Braterstwomiędzyludźmi
izwierzętamirozpoznałświętyFranciszek.Ludziejednaktegoniezrozumieli.
Sądzili,żetopoezja.Aprzecieżtoprawda
15
.
ZłemmoralnymjestwedługSchweitzerasytuacjadokonania
przeznaswyboru,wskutekktóregoktośponosiśmierćlubcierpi,
niezależnieodtego,czyjesttoczłowiek,muchabądźroślina.
Wprzypadkudylematuikoniecznościwyborumiędzyżyciem
człowiekaazwierzęciafilozofsądził,żepowinniśmywybrać
topierwsze.Będącświadomymkonfliktównaliniiczłowiekainne
istotyżywe,uważał,żeszkodzićinnemuorganizmowimożemy
tylkozkonieczności(np.zdobywaniapożywienia),zgodniezzasadą
dążeniadominimalizacjizławyrządzanegożyciu.
Wartododać,żedorozwojuekofilozofiiprzyczyniłysię
następująceksiążki:RachelCarsonSilentspring(1962),Jeana
DorstaAvantquenaturemeure(1965),AntoninyLeńkowej
OskalpowanaZiemia(1961),MarstonaBatesaTheForestandthe
Sea(1960),PaulaEhrlichaThePopulationBomb(1968),Gordona
RattrayaTayloraTheDoomsdayBook(1970),Barry’ego
CommoneraTheClosingCircle(1971)iThomasaBerry’egoThe
DreamoftheEarth(1988).
Wrozwojufilozofiiekologicznejznaczącemiejscezajmująprace
norweskiegofilozofaArneNaessa,twórcyekologiigłębokiej
(1973)
16
,któradodziśjestjednymzważnychipopularnychnurtów
myśliśrodowiskowej.DlaNaessa„nowafilozofiaprzyrody”była
stawianiempogłębionychpytańoto,jakiespołeczeństwo,jaka
edukacjaisystemwychowaniaitd.sąnajbardziejkorzystnedlażycia
istniejącegonaplanecieZiemia.Jednazzasadekologiigłębokiej
głosiła,żekażdaformażyciamazasadniczeprawodożycia
irozwoju.Ludzieniemająprawaniszczyćinnychistotżywychbez
wystarczającegopowodu(zabijanie,abyprzeżyć).Jakuważał
norweskifilozof,dopierogłębokoekologicznetraktowanieprzyrody
