Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENiE
11
komunistycznego,jesttakinteresująceiintelektualniepłodne.
Pozwalanietylkolepiejzrozumiećnajnowsząhistorię,ale-co
ważniejsze-szkicowaćhipotezydotycząceprzyszłości.Tabo-
wiembynajmniejniejestdeterministycznienieuchronna.Wwy-
darzeniachostatnichkilkunastulatzawartesąprzesłankizmian,
którebędąwystępowaływnastępnychlatach,aleichostateczny
rezultatzależećbędzie,jakzawszewhistorii,odniedającejsię
nigdywpełniprzewidziećludzkiejdziałalności.
Trzeciąprzyczynązainteresowaniauczonychprzemianami
dawnychpaństwkomunistycznychjestto,żeefektytychprze-
kształceńsąbardzozróżnicowane.Jednekrajesądziśustabili-
zowanymidemokracjami,uznanymizagodnychczłonkostwa
wPakciePółnocnoatlantyckimiwUniiEuropejskiej,innestano-
wiąjakieśformyrządówdespotycznych,ajeszczeinnewciążnie
wybrałydrogiswegorozwoju.Dlaczegotaksiędzieje?Cojest
przyczynąpowodzenia,acopociągazasobąfiaskopróbbudo-
waniademokracjiwpaństwachprzezdziesięcioleciarządzonych
przezpartiekomunistyczne?Naukispołeczne,wtymzwłaszcza
naukaopolityce,dostałyniezwykłąszansę.Mogąprowadzić
międzynarodoweporównania,odwołującsiędodoświadczenia
dostateczniedużejgrupypaństw,bybyłyonenaukowopopraw-
ne.Państwatesązarazemnatylezróżnicowane,ajednocześnie
majątakwielecechpodobnych,bytegorodzajuzestawieniamia-
łysenspoznawczy.
Wpracytejpodejmujęnaszkicowanewyżejzagadnienia.Jej
celemniejestsamotylkoopisaniedokonanychidokonujących
sięprzekształceń,lecztakżepróbaichwyjaśnienia,atakżepro-
gnozowaniazmian,którychmożnaoczekiwać.Wtymsensietom
tenstanowikontynuacjęmoichwcześniejszychpracpoświęco-
nychpowyższymkwestiom,wtymzwłaszczaksiążekZmierzch
systemu(Wiatr1991)iSocjologiawielkiejprzemiany(Wiatr
1999).Opieramsięwnimnietylkonaliteraturzeprzedmiotu,
lecztakżenawłasnymdoświadczeniubadawczymwyniesionym
przedewszystkimzczterechmiędzynarodowychbadańporów-
nawczych,wktórychuczestniczyłem.
Pierwszeznichstanowimiędzynarodowebadanienadlokal-
nymielitamipolitycznymi,któregopolskaczęśćrealizowanajest
