Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
WPROWADZENiE
Ciągłośćformżyciaspołecznegonawetponajgłębszychprze-
wrotachrewolucyjnychzawszemiałamiejsceinietrzebajejwy-
jaśniaćukrytymi,wręczspiskowymi,działaniamitajnychsłużb.
Takapoprostujestnaturażyciaspołecznego.nNawetfrancuska
Restauracja-pisałhistorykrewolucjifrancuskiejStefanMeller-
mimojejgorącychzapewnień,niepotrafiłapo1815r.przywrócić
tego,cosięjużodstało.Wprzeszłośćodeszłaznacznaczęśćpod-
stawdawnychstrukturspołecznychwrazzzasadamipolitykidy-
nastycznejiwszystkimiichkonsekwencjami”(Meller1991,s.5).
Napozostałościpoprzedniegosystemuwstrukturzespołecznej
iświadomościludzizwracająuwagęsocjologowie(Mokrzycki
2001)ipsychologowie(Reykowski1993).Paradygmatnpostko-
munizmu”sprawomtymnadajeideologicznąinterpretację,alenie
oznaczato,bywwyjaśnianiuprzemianpolitycznychpoupadku
systemukomunistycznegowolnobyłoignorowaćteichaspekty,
wktórychdochodzidogłosudziedzictwohistorii.
Celemanalizyporównawczejjestukazaniei,wmiaręmoż-
ności,wyjaśnienie,podobieństwiróżnicmiędzybadanymijed-
nostkami-wnaszymwypadkumiędzydawnymipaństwamiko-
munistycznymi,wktórychdokonałasięzmianasystemu.Stoję
nastanowisku,żewanalizietakiejszczególnemiejsceprzypaść
musiwyjaśnieniomhistorycznym,przezcorozumiem:1)oddzia-
ływaniedziedzictwahistorycznegozokresupoprzedzającego
ustanowieniesystemukomunistycznego;2)oddziaływaniespo-
sobu,wjakisystemtenzostałustanowionyorazcechszczegól-
nychjegofunkcjonowaniaoraz3)wpływsposobuwychodzenia
zsystemukomunistycznegonapóźniejszeprzemianyustrojowe.
Historianiewyjaśniajednakwszystkiego,gdyżniemaonawpeł-
nideterministycznegocharakteru.Obokuwarunkowańhisto-
rycznychnabiegprocesówprzemianniemaływpływwywierają
strategicznedecyzjepodejmowaneprzezludzistojącychnaczele
ruchówpolitycznych,sprawującychwładzęiwjakiejśmierze
kierującychprzemianami.Wśródtychdecyzjinapierwszyplan
wysuwająsiętrzykwestie.Pierwsząjestwybórstrategiipostę-
powaniawewczesnejfazieprzekształceń.Dotyczytozwłasz-
czadwóchspraw:próbyutrzymanialubzmianysystemuwładzy
orazwyborukierunkuprzekształceńekonomicznychisposobu
