Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
WPROWADZENIE
kryteriumjęzykapoetyckiegoijegonajważniejszaprawidłowość,wskazane
wklasycznejpracyRomanaJakobsona,czylinskupieniesięnakomunikaciedla
niegosamego”ipredylekcjadopowtórzeń8,cechująbowiemwrównejmierze
kościelnąiartystycznąodmianęlitanii.Wykształceniesiędwóchodmiannastą-
piłozatempodwpływemzupełnieinnychczynników,którezostanąszczegółowo
omówionewczęściczwartejksiążki.Jużterazmożnanadmienić,żewprocesie
tymgłównewydarzeniazhistoriiKościołaniemiałytakwielkiegoznaczenia,jak
wewnętrznetendencjeewolucyjnewobrębiepoetykiliteraturyeuropejskiej.
Jakwspomnianowyżej,wewszystkichpartiachmonografiirespektowana
jestchronologia,leczniestajesięonaosiąnarracyjnącałości.Ztegopowodu
materiałprezentowanywjejczterechgłównychczęściachwdużymstopniuza-
zębiasięzesobą.Częścipierwszaidrugaobejmująokresodczasówbiblijnych
dopołowyśredniowiecza,urywającsięwprzybliżeniunawiekuXII.Dominują
wnichrozważanianadliteraturąwjęzykachklasycznych.Częśćtrzeciazaczyna
sięmniejwięcejodwiekuIV,częśćczwarta-odWielkiejSchizmyroku1054.
Częścitrzeciaiczwartakończąsięwrazzezmierzchemnowożytności,agłów-
nymateriałegzemplifikacyjnydostarczanyjestprzezpoezjęwnowożytnych
językacheuropejskich.
Książkanieobejmujemodernizmuiczasówdzisiejszych.Począwszyodwie-
kuXIX,litaniepowstawałyjużwzasadniczoinnymkontekściefilozoficznym,
politycznym,religijnym,społecznymiztegowzględuzasługująnaosobneopra-
cowanie.Wobecnejpublikacjiwywódzostajezatemcelowoprzerwanynaschył-
kuerynowożytnej.Ponieważjednakprzedmiotbadaństanowizjawiskomające
wistocieswójdalszyciąg,ajednocześniebranajestpoduwagęzróżnicowana
dynamikaprzebieguposzczególnychepokwróżnychkrajachEuropy,będzie-
mychętniekorzystaćzpłynnościgranicpojęciowychnowożytności.Dlatego
analizyobejmujązasadniczookresdowiekuXVIII,leczpojawiająsięrównież
przykładyliterackiesięgającepołowynastępnegostulecia.Okresodpoczątku
XVIIIdopołowyXIXwiekupotraktowanojakoetapprzejściowy,wktórym,
zjednejstrony,wygasająniektóreelementydotychczasowegofunkcjonowania
litanii,azdrugiejstrony,wchodząnaarenędziejówelementynowe,wymagają-
ceosobnychbadań.WtensposóbksiążkakończysięprzedBaudelairem9.
*
8
Por.RomanJakobson,„Poetykawświetlejęzykoznawstwa,tłum.KrystynaPomorska,
nPamiętnikLiteracki”51(1960),nr2,s.439,456-460.
9
Osobyzainteresowanebadaniaminatematwierszalitanijnegowokresiepóźniejszym
mogąsięgnąćdonastępującychpublikacji:IsabelleKrzywkowski,Lalitanie:uneécrituresans
fndelafn,w:Anamorphosesdécadentes:l)artdeladéfguration,1880-1914,red.EademetSylvie
Torel-Cailleteau,Pressesdel)UniversitédeParis-Sorbonne,Paris2002,s.67-80;LP239-383;
