Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wchodzącweręgwałtownejindustrializacji.Jednocześniezdawałsobie
sprawęzeswoistegonkońcanaszegoświata”,zpowolnegoumierania
systemuwartościbudowanegonatradycyjnymagraryzmie.Wszaksam
należałdowielkiejspołecznościszlachtynwysadzonejzsiodła”.Alewła-
śniecinwysadzeni”,podobniejakchłopi,którympouwłaszczeniunzdję-
tokajdanyznógrazemzbutami”,wydawalisięnajsilniejprzywiązani
dotradycyjnegoetosu;toimrzadkoudawałasięadaptacjadonowych
warunkówcywilizacyjnych,tooniwymagalipsychologicznegowsparcia
wnieustannychbojachochlebpowszedni.
To,comógłimwtychwarunkachoferowaćambitnyliterat,toopo-
wieśćochwaleprzeszłości,owartościachpłynącychznarodowychzry-
wów,odyskretnymurokusarmackiejtradycji,doktórejsamzdawałsię
silnieprzywiązany.AleSienkiewiczbyłteżEuropejczykiemzwyboru
ikonieczności.PatrzyłnaPolskęzperspektywypodróżnikaprzemierza-
jącegocałykontynent,anaEuropęrazzperspektywymieszkańcape-
ryferyjnegokrajupozbawionegowłasnejpaństwowości,toznowuprzez
pryzmatwłasnychdoświadczeńzdobytychnainnychkontynentach.
Swojąosobowośćpisarskąbudowałnaróżnychpodstawach.Nierezyg-
nowałzodziedziczonejpoprzodkachtradycji,niekrytykowałzaobcość
tego,coodmienne,starałsięharmonijniełączyćzdobyczecywilizacji
technicznejzetosemstaroszlacheckim.Jegopropozycjatrafiłanapodat-
nygrunt;odniespełnapółtorawiekujestnajbardziejpoczytnympolskim
pisarzem.Niełatwojednoznaczniewskazaćźródłatejpopularności.Ale
próbowaćmożnaitrzeba,bowpisarstwieSienkiewiczatkwikluczdo
zrozumieniaspecyfikinaszejnarodowejkultury.
